ABD Büyükelçisi Menemen'i anlatıyor
ABD Büyükelçisi Joseph Grew'ün, 1920-1945 yıllarında ülkesine gönderdiği kripto, mektup ve hatıralar, Chicago Üniversitesi Tarih Bölümü Başkanı Prof. Walter Johnson ve asistanı Nancy Harvison Hooker tarafından "Çalkantılı Dönem, Kırk Yıllık Diplomasi Hatıraları" ismiyle bir kitapta toplanmıştı. Büyükelçi Grew'ün anlattıkları, görgü şahitlerinin naklettikleriyle uyum halinde: "... Birtakım uyuşturucu maddeler ve oruç ile tahrik olmuş vaziyette bir tür zikir gösterisine başlıyorlar. Meraklı kalabalık etraflarında halka oluşturuyor. Kalabalığın tavrı, dervişlere karşı sempatik mi, yoksa lakayd mı öğrenmek mümkün olmadı. Bu noktada genç bir ihtiyat zabiti Kubilay sahneye çıkıyor; ihtiyatsızca hareket ettiği hususunda görüş birliği var. Derviş Mehmet tarafından vuruluyor. Akabinde bir gece bekçisi Derviş Mehmet'i vuruyor... Basın, ölü kahraman Kubilay'ı, halkın coşkusunu uyandırmak ve Türk gençliğine -özellikle ordu içinde genç nesle- Cumhuriyet'e sadık kalması yolunda nasihatte bulunmak amacıyla kullanmıştır. Şerefine mitingler tertip edildi. Yine de kamuoyu, ilgisiz kalmayı sürdürüyor. Bir zamanlar öğretmen olan bu genç subay hakkında bariz bir coşkuya rastlanmıyor. Buna mukabil, hükûmet ve ordu, ziyadesiyle ilgili. Halkla hükûmet arasında geniş bir uçurum var."
***
O gün bugün, laiklik istismarıyla birlikte bu çabalar hâlâ sürüyor.