Anayasa değişikliği ve engeller
Tayyip Erdoğan, "22Temmuz'dateksandıkgörünüyor" tahminini yaptı. Cumhurbaşkanı Necdet Sezer'in engellemeleri yüzünden cumhurbaşkanlığı seçimini genel seçime yetiştiremeyeceklerini düşünmüş olmalı. Sezer öylesine "tarafsız" ki, hepimiz daha bugünden, onun Cumhurbaşkanı'nı halka seçtirmek için yapılan değişikliği 15günbekletip,songünvetoedeceğini, ikinci defa da gene 15günbekletip,referandumasunacağını tahmin edebiliyoruz; bu sebepten "Anayasadeğişikliğigenelseçimeyetişmez" kanaatine varıyoruz. Aynen, Anayasa Mahkemesi gibi, Sezer de çok tarafsız! Nasıl davranacaklarını önceden kolayca tahmin edebildiğimize göre, galiba bizler müthiş vizyon sahibiyiz! Referandumun, kıl payı farkla 29 Temmuz'a veya 5 Ağustos'a yetişmesi imkân dahilinde. 7Mayıs: Anayasa değişikliği kanun teklifinin 1'inci oylaması 10Mayıs: 48 saat aradan sonra 2'nci oylama 11Mayıs: Onay için Cumhurbaşkanlığı'na gönderiliyor. 26Mayıs: Sezer 15 gün beklettikten sonra veto ediyor. 27Mayıs: Anayasa Komisyonu'nda yeniden müzakere 29Mayıs: 1'inci oylama 2Haziran: 48 saat aradan sonra 2'nci oylama 3Haziran-18Haziran: Sezer elinde tutuyor ve son gün referanduma sunuyor. B u arada 120 günlük referandum süresi, 40 güne indirilecek. 18 Haziran'ın üzerine 40 gün ilâ ve edildiğinde, ilk pazar 29Temmuz'a, genel seçimlerden 1 hafta sonraya denk geliyor.
***
Anayasa Profesörü ErgunÖzbudun ile konuştum. Ona göre, artık, Meclis Anayasa değişikliğiyle ilgili işlemleri tamamlayıp referandumsürecibaşladıktan sonra, süreci durdurmak mümkün değil. Özbudun, "böylebirdurumadahaönceşahitolunmadığını,herkesin,ancakakılyürütmeilebiryorumyapabileceğini" de sözlerine ekledi. Ne "Kadükolur" diyenlerin hukukbir dayanağı var. Ne de "Olmaz" görüşünde ısrar edenlerin. Çünkü, bir kere hukuk katledildi mi, etraf öylesine toz duman altında kalıyor ki, meseleyi toparlamak zorlaşıyor. Diyelim ki 22 Temmuz'da genel se çimler düzenlendi... Danışma Kurulu'nun oluşması, yemin, vs. derken, 29 Temmuz referandumu gerçekleşti ve Cumhurbaşkanı'nı halkın seçmesi istikametinde bir netice ortaya çıktı. Acaba hangi güç, halkın kararını "kadük" ilân edebilir? Yok sayabilir? Yukarıda verdiğim tarihlerde, çeşitli engellemeler yüzünden gecikme de olabilir. Bu yüzden de oylama 29 Temmuz'dan sonraki bir tarihe, sözgelimi Ağustos ayına kayabilir. O zaman yeni oluşan Meclis mi referandum sürecini yarıda kesecek? Yoksa otomatik olarak süreç duracak mı? Durduğu kararını kim verecek? Prof. Özbudun, "Referandumagitmekararındansonrasüreçdurmaz" diyor ama, "Meclis'tekioylamavereferandumbirbütündür;referandumtamamlanıp,değişiklikResmiGazete'deyayımlanmadığıiçinsüreçdurur" diyenler de var. Görülüyor ki, seçim yapılsa bile tartışma bitmeyecek.