Hukuk ve siyaset
Yargıtay eski Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, Anayasa'nın 102. maddesinde, Cumhurbaşkanı seçimi için ilk 2 turda üye tam sayısının 3'te 2 çoğunluğunun (367üyenin) oyunun gerektiğinden hareketle, toplantıyetersayısının da 367 olmasını savunuyor. Eğer AK Parti, 367 milletvekilini Genel Kurul'da hazır bulunduramazsa, Anayasa Mahkemesi'ne başvurulabileceğini ve bu durumda Cumhurbaşkanı seçi minin Anayasa Mahkemesi tarafından ip tâl edilmesi gerektiğini ileri sürüyor. "Meclis'inaldığıkararı,AnayasaMahkemesinasıliptâledebilir?" diye sorulduğunda, "içtüzükdeğişikliğiniteliğindeolankararların,1996yılındanberiAnayasadenetiminetâbiolduğunu" hatırlatıyor.
1996'daneoldu? Konuyu anlamak için, 1996'ya geri dönelim. Refah Partisi o tarihte, ANAP-DYP koalisyonuna verilen güvenoyunun iptali amacıyla Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu. Şu gerekçeye dayanıyordu: "Anayasa'nın 96'ncımaddesi, karar yeter sayısını, toplantıyakatılanlarınsaltçoğunluğu (yarıdan 1 fazlası) olarak tespit ediyor. Anayasa'nın başka hiçbir maddesinde, güvenoyu için gereken nisap belirtilmiyor. Dolayısıyla 96. maddenin şartı yerine getirilmeliydi. Buna mukabil, iç tüzüğün 105'incimaddesinegöre,güvenoyusayısı,güvensizlikoylarından1fazlaysa, hükümet güvenoyu almış sayılıyordu. İç tüzük 1973'te yayımlandı. 1982 Anayasası'nın geçici 6'ncı maddesi, mevcut iç tüzüğün sadece Anayasa'ya aykırı olmayan maddelerinin uygulanabileceğini öngörüyor. DSP'liler, güvenoyu sırasında, Genel Kurul Toplantısı'na katılıp, çekimser oy kullandılar. Bu yüzden, güven oylamasındaki 'Evet' oyları, 'Hayır' oylarını geçmekle birlikte, Anayasa'nın 96'ncı maddesindeki karar yeter sayısına (toplantıyakatılanlarınyarıdan1fazlasına) ulaşılamadı. İç tüzüğün 105'inci maddesi tatbik edildiği için, Mesut Yılmaz Hükûmeti güvenoyu almış sayıldı." Anayasa Mahkemesi, Refah Partisi'nin iddiasını haklı gördü. Çünkü, ANAPDYP Hükûmeti, toplantıya katılanların salt çoğunluğunun oyunu alamamış, iç tüzüğün 105. maddesi uygulandığı ve güvenoyusayısı,güvensizlikoylarından1fazlaolduğuiçin, Yılmaz Hükûmeti güvenoyu almış sayılmıştı. Bu durum, karar yeter sayısını, toplantıya katılanların salt çoğunluğu olarak tespit eden Anayasa'nın 96. maddesine aykırılık teşkil ediyordu. AnayasaMahkemesiotarihte,güvenoyukararınıdeğil,Anayasa'nın96.maddesineaykırıolaniçtüzüğün105.maddesiniiptaletti. Yasal temelini kaybeden güvenoylaması da, Anayasa'nın 96. maddesi gereği hükümsüz kaldı.
İçtüzük Sabih Kanadoğlu ve onun gibi düşünenler, Anayasa'nın 102. maddesinin, Cumhurbaşkanı seçimi için 367 milletvekilinin toplantıya katılmasını şart koştuğunu, bu şart yerine getirilmediği takdirde, "CumhurbaşkanıAnayasa'nın102.maddesinegöreseçilir" diyen iç tüzüğün 121. maddesinin değiştirildiği yorumunun yapılacağını, iç tüzük değişikliklerinin ise Anayasa Mahkemesi'nin denetimine tâbi olduğunu iddia ediyorlar. Bir başka ifadeyle, 367 şartı yerine getirilmediği için, iç tüzüğün ilgili maddesi değiştirilmiş addediliyor ve Anayasa Mahkemesi denetimi işliyor.
Mayatutmayacak Sabih Kanadoğlu 1996'yı hatırlatıyor ama, 2002 seçimlerinden hemen önce, bu silahı kullanmak isteyen milletvekilleri hüsrana uğramıştı. Meclis'i tatile sokma kararına, 111 milletvekili, Anayasa Mahkemesi nezdinde itiraz etti. "Tatilkararıverilirken,kaçüyeninkabul,redyadaçekimseroykullandığınınbelliolmadığını,96'ncımaddedeöngörülensaltçoğunlukesasınaaykırıolarakbukararınalındığını" söylediler. Onlara göre: "GenelKurul'damevcutsaltçoğunluğuntespitineimkânverilmediğiiçin,oluşankararyenibiriçtüzükihdasıniteliğindeydiveAnayasa'nın96'ncımaddesineaykırıydı." Anayasa Mahkemesi ise "Oturumbaşkanının,kararyetersayısıbakımındanAnayasa'nın96'ncımaddesindeöngörülennisabıgözettiğikabuledilmelidir" dedi ve "görevsizlik" kararı verdi. Bu defa da böyle olacak. Meclis Başkanı, "Toplantıyetersayısıvardır" diyecek ve oylamaya ge çecek. Konu,AnayasaMahkemesi'neintikalederse,2002'dekigibiyüksekyargıorganıoturumbaşkanınınbeyanınaitibaredecekvetoplantıyetersayısınınsalondamevcutolduğunuvarsayacak. Eğer, iç tüzüğün 57. maddesi gereği CHPliler yoklamaisterse, o takdirde 20 milletvekili Genel Kurul Salonu'nda bulunmak mecburiyetinde. O zaman da, zaten AK Parti milletvekilleriyle birlikte, yoklama isteyenler toplanınca 367 sayısı geçiliyor.