Romalılar ve Neron
Kuruldum NTV'nin karşısına Keyifle bekliyorum. İlk iki bölümü arka arkaya yayınlanmak üzere, BBC'nin hazırladığı belgesel gelecek ekrana. Rise and fall of an Empire. Birimparatorluğunuyükselişiveçöküşü. Roma imparatorluğunun özgün ve bilimsel hikayesi.
***
MS 60 yıllarında, büyük bir yangın çıkıyor görkemli Roma'da. 6 gün sürüyor yangın ve dünya imparatorluğunun başkentinde, 14 mahalleden 10'unu kül yığınına döndürüyor. Taş taş üstünede kalmıyor Roma'da.
***
Kan bağı ile imparatorluk tahtında oturan Neron (Nero), ellerini başının arasına almış, Roma'yı nasıl yeniden inşa edeceğini düşünüyor. İmparatorun akıl hocası Seneca, Neron'a şu aklı veriyor: Roma'yı ancak bir tanrı gibi yönetirsen, yapabilirsin. Bu fikir, gel-git akıllı Neron'u akıl almaz bir şekilde gazlıyor. Muazzam bir inşa işine girişiliyor. Neron, Tanrı olduğunu iyice inanıyor.
***
Fakat birkaç yıl içinde paralar suyunu çekmeye başlıyor. Neron, yeni akıl hocalarına uyup, tapınaklardaki hazineleri soymaya başlıyor. O gün kullanılan ve hem asillerde hem de pleblerde çok güçlü bir antipati yaratan şu cümle Neron kulak bile asmıyor: Sen tapınaklara girmekle Roma'nın kalbini söktün!
***
Neron, Seneca'ya dert yanıyor: Tanrı gibi davranmamı sen söylemedin mi? Söyledim ama diyor Seneca, Tanrı'ların mali kaynak sıkıntısı yoktur. Seninse var!
***
Neron, tam anlamıyla çuvallıyor. Halkı karşısına alıyor. Asilleri, toprak ağalarını, komutanları ve senatörleri de karşısına alıyor. Aldığını da görüyor, giderek yalnızlaştığını da görüyor fakat manevra yapamıyor. Sarayında ter ter tepiniyor: Ben imparatorum, ben Tanrı'yım, diye... Bir yandan da, kendisine bağlı ordu komutanı eliyle, muhaliflerini gece yarıları temizletiyor, öldürtüyor. Tam bir susturma ve suikast furyası.
***
2000 yıl önce Roma İmparatorluğunu yöneten Neron'un sonu ibretlik: Senato, 500 yıldır cumhuriyet ile yönetilen Roma'ya ve cumhuriyet rejimine ihanet ettiğine karar veriyor Neron'un. O günün kurallarına göre artık görüldüğü yerde Neron'un halledilmesi her Roma yurttaşı için bir vatan görevi haline geliyor! Neron, saklandığı bir kulübede, keskin bir hançer ile kendi hayatına son veriyor.
***
BBC'nin hazırladığı belgeseli izlerken, tüylerim diken diken oldu. 2000 yıl önce Roma'da gerçekleşen cumhuriyet tartışmalarından, bugünün cumhuriyet tartışmalarına gittim, geldim. Roma gibi bir imparatorluğun tahtında, itirazsız biçimde kan hattıyla oturan asil Neron'un, sırf kendisini tanrılaştırdığı için, korkunç sona nasıl adım adım sürüklendiğini gördüm. Ürktüm!