Kooperatiflerin taşınmaz satışları
Şirketlerin taşınmaz satışlarında KDV istisnasını salı günü yazdım. Kooperatifler için nasıl olacağı yönünde sorular geldi. KDV Kanunu'nun o yazıda anlattığım maddesinde kooperatifler diğer şirketlerden ayrılmamış. İki yıldan fazla kaldı ise KDV hesaplanmaması gerekir. Bir okurumuz ise çok ayrıntılı bir soru sormuş. O soruları bu köşede ayrıntılı olarak yanıtlamam mümkün değil. Hem yerimiz dar hem de bu köşenin amacı özel ve önemli konularda kişiye özel bilgi vermek değil. Kooperatiflerle ilgili olanları da bilgilendirmek amacıyla sorulan konulara kısaca değineceğim. Kurumların, 2 tam yıl aktiflerinde bulundurdukları taşınmazların satışından doğan kazancının yüzde 75'i kurumlar vergisinden istisna (KVK Md. 5). Ancak bunun için iki koşul var. Taşınmazın ticaretini yapıyor olmamak ve doğan kazancı 5 yıl boyunca aktifte tutmak. Kooperatifler arsa satar ve arsanın parasını ortaklarına dağıtırlarsa koşul bozulmuş olur. Kazancın tamamı vergiye tabi olur. Diğer taraftan kooperatiflerin muafiyetten yararlanmaları için ortakları dışındakilerle iş yapmamaları ve ortaklarına kâr dağıtmamaları gerekir. Arsa bedelinin ortaklara dağıtılması durumunda arsa bedeli ödenen aidatlardan fazla olacağı için kâr dağıtmama koşulu bozulur. Arsa parası ortaklara dağıtılmak üzere satıldığı için ortaklardan başkasıyla iş yapmama koşulu da bozulur. Arsa satışı dolayısıyla doğan kazanç kurumlar vergisine tabidir. Kalan kısmın ortaklara dağıtılması durumunda bir kâr dağıtımı söz konusu olacağından ortakların ödedikleri kısım ile onlara ödenen kısım arasındaki farktan vergi kesilmesi gerekir. Ortaklar elde ettikleri bu kâr payını gelir vergisi kanunu çerçevesinde değerlendirerek gerekiyorsa beyan ederler. Arsa satışından doğan kâr satış bedeli ile maliyet bedeli arasındaki farktır. Maliyet bedeli olarak 2003 ve 2004 yıllarında enflasyon muhasebesine tabi tutulmuş bedel esas alınır. Muhasebede enflasyon muhasebesi yapılmamış olması önemli değildir. Vergilendirmede gerçek durum esastır. Yeter ki, gerçek durum kanıtlanabilsin. Usul ikincildir. Arsanın alış yılı belli olduğuna ve enflasyon muhasebesi yapmak da zorunlu olduğuna göre maliyet ona göre artırılır. Enflasyon muhasebesi yapılmamış olması bir usul sorunudur ve gerekirse usulsüzlük cezası kesilir. Ben kooperatiflere arsalarının kendi üyelerinin gereksinimi karşılamama nedeniyle satılması durumunda arsa parasını ortaklara dağıtmak yerine ortak sayısına göre konut yapılabilecek bir yerden arsa almayı öneririm. Bu şekilde hiç değilse vergi yükü yeni arsanın finansmanında kullanılır. Hatta kooperatifi konut kooperatifinden arsa kooperatifine çevirmek de bir yol olabilir. Kooperatifin genel kurulunda alınan tasfiye kararı bir başka genel kurulda geri alınabilir. Ondan sonra faaliyetine yine devam eder. KDV mükellefi olmayan kooperatifler KDV'ye tabi iş yaptıkları dönemde bir dilekçe ile vergi dairelerine başvurabilir ve sonra da yine dilekçe ile mükellefiyetlerini kaldırtabilirler.
Sepetçioğlu'nuntürküsü "Sepetçioğlu bir ananın kuzusu/ Hiç gitmiyor kollarımın sızısı/ Böyle imiş alnımızın yazısı/ Yassıl dağlar, Osman Efem geliyor" diye başlayan ve devam edip giden bir türkü vardır. O türkü diktatör bir 'bey'in sepetçiyi mahvetmek için yerine getirilmesi mümkün olmayacak şekilde vergi istemesine dayanır. Sepetçi vergiyi ödeyemez, sonuçta anası ve sevgilisininki ile birlikte canları ile öderler. Vergiler her zaman teşvik aracı da, cefa aracı da olmuştur.
Servisi 
