Mazot ucuzlar mı?
Siyasi partilerin hemen hepsi seçim vaadi olarak mazot üzerindeki vergilerin azaltılacağını ve mazot fiyatlarının düşürüleceğini söylüyor. Bunun ne kadar olabilir olduğuna bir bakalım. IMF sürekli olarak faiz dışı fazla hedefi gösteriyor ve biz de bu hedefi tutturuyor veya aşıyoruz. Nedir faiz dışı fazla? Bütçe gelirlerinin faiz giderleri dışındaki giderler yapıldıktan sonra kalan kısım. Bütçe gelirleri içinde en önemli kalem vergi gelirleri. Öyle olmak zorunda. Vergi gelirleri için de hedefler var. Vergi iadesinin kalkmasının da etkisiyle KDV hedefinin tutmayacağı görünüyor.
Geliryok,gidervar Bütçe açıklarının ise giderek küçültülmesi hedefleniyor. Bu yıl bütçe açığı yüzde 2.8 olarak hedefleniyor. Yani gelir yok, gider var. Arada da açık var. Bu açık yüzde 2.8, gelecek yıl 2.6 olması hedefleniyor. Giderek de düşmesi gerekiyor. Öyle olmalı mı? Evet olmalı. Geçen hafta kazandığından çok harcayan aileyi anlattık. Bu da öyle. Yani bir yerden alınmayan vergi bir başka yerden alınmak zorunda. Gelir üzerinden alınan vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payı giderek düşüyor. Bu konuda en kötü ülkelerden biriyiz. Listeye bir bakalım. (Tablo Gelir İdaresi'nin internet sitesinde var. Grafiği de aynı sitedeki verilere göre biz yaptık.) Gelişmiş ülkelerde bu oran yüzde 4050'lerde, bizde 22. Üstelik bu oran giderek düşüyor. Eğilim bu yönde.
KDV'ninpayıartıyor Bir de eğilime bakalım. Grafikte görüldüğü üzere, toplam vergilerlerimiz içinde gelir ve kurumlar vergisinin payı giderek azalırken, KDV'ninki artıyor. KDV'ye ÖTV'yi de eklersek grafikteki yerleri daha da yüksek olacak. Bu, şu demek. İstenirse motorinin de, benzinin de fiyatı düşebilir. Ancak bunun için öncelikle bunlardan alınmayan vergilerin nerelerden alınacağının açıklanması gerekir. Gelir ve kurumlar vergisi artacaksa bunda bir sıkıntı olmaz ama o zaman da kimin vergisinin artacağı açıklanmalı. Değilse, motorinden alınmayan vergiler başka bir mal üzerinden alınacak. Değişen pek bir şey olmayacak. Partilerin samimiyeti, gösterecekleri kaynakla belli olur. Kaynak gösteren yok.
Gelirüzerindenalınanvergilerintoplamvergileriçindekipayı Y. Zelanda.....61.1 Japonya.............32 Danimarka ....60.3 İtalya...............31.4 Avustralya .....58.4 Avusturya.......29.4 Kanada..........46.5 İspanya ...........28.2 Norveç ...........46.2 Kore................27.9 İzlanda..............44 Almanya.........27.3 ABD ...............43.4 Çek Cum. .......25.1 İsviçre.............43.4 Meksika..........24.6 İrlanda ...........39.3 Hollanda ........24.6 Belçika ...........38.6 Portekiz..........24.2 Finlandiya .....38.6 Macaristan .....23.6 İsveç ...............37.7 Yunanistan ....23.5 İngiltere.........36.8 Fransa.............23.3 Lüksemburg..33.2 Türkiye ...........22.1