Grup şirketlerinde avans yasağı
Avans niçin verilir? Bu bir uzmanlık sorusu değil, mantık sorusu. Yanıt verebilmek için uzman olmak gerekmez. * Az bulunan bir malı (ya da hizmeti) alabilmeyi garantilemek için. Buna 'sıraya girmek için' de diyebiliriz. * Daha düşük fiyata alabilmek için. Fiyatta indirim yapılırsa parayı erken ödersiniz, indirim yapmazlarsa aldığınız zaman ödersiniz. * Fiyat dalgalanmalarından etkilenmemek için. 3 ay ya da 6 ay sonra alacağınız malın fiyatının o zaman ne olacağını bilemiyorsanız, şimdiden ödeyerek fiyatı sabitlemiş olursunuz. Avans bu amaçlar dışında bir amaç için verilmez. Örneğin, satıcıya finansman kaynağı sağlamak için verilmez, verilirse avans olmaz, borç olur. Bir şey daha var; avans için faiz alınmaz. Vadeli satışta ise vade ne kadar uzun olursa fiyat o kadar yüksek, vade ne kadar kısa ise fiyat o kadar düşük olur. Fiyatın en düşük olduğu vade peşin ödemedir. Vadeli satılan malı peşin almak için fiyatta indirim istersiniz, yapmazlarsa vadeli ödersiniz. Vadeli alış fiyatı yükseltir. Vadesinde ödemezseniz satıcı vade farkı ister. Bu koşullar ister aynı grup şirketleri arasında olsun, isterse tamamen yabancı olan kişilerle olsun böyle olmalıdır. Kendinizden olana torpil geçerseniz olmaz. O zaman yaptığınız şey vergisel açıdan yanlış olur. Çünkü vergi yasaları yakınlara torpili yasaklıyor. Başkasıyla hangi koşullarla iş yapıyorsanız onlarla da aynı koşullarda yapmalısınız.
Çokkişininbaşıağrıyacak Maliye Bakanlığı, Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'nde vadeli satışı olduğu gibi kabul ediyor ama avans ödemesini olduğu gibi kabul etmiyor. Yani vadeli mal alırsanız borç almış olmuyorsunuz ama avans alırsanız borç almış oluyorsunuz. Koşulları ve amacı ne olursa olsun şirketlerin, grup şirketleri veya ortaklarından aldığı avans normal görülmüyor. Başka birinden alınanla aynı koşulda alınsa bile bu avans borç olarak görülüyor. Ama vadeli mal alırsanız borç almak olarak görülmüyor. Hatta vadeli alışlarda vade farkı ödense bile diğer kişilerle aynı koşullarda olup olmadığına bakılıyor. Avansa gelince diğer kişilerle aynı koşullarda olup olmadığına bakılmıyor. Avansı borç olarak kabul edince bir taraftan faiz alma zorunlu oluyor, diğer taraftan bu faiz örtülü sermaye gibi karışık hesapların içine dahil ediliyor. Nedendir dersiniz? Ben çözemedim. Çünkü bunu açıklayabilecek bir yasa hükmü ya da mantık yok. Fakat bu nedenden olayı ileride çok kişinin başı ağrıyacak. Mahkeme kapıları da bu yüzden epey aşınacak.
Servisi 
