Cin çarpması
Dün sabah gazeteye geldim. Rutin okumalara başladım. Dakka bir gol bir, ekonomi sayfalarındaki piyasa haberini görünce, bende kafa diye bir şey kalmadı. Dünya piyasalarını Çin çarpmış!.. Ha cin çarpmış ha Çin çarpmış fark etmiyor. Çin ekonomisi, dünyanın cini gibi oldu.
***
Bana kalsa, Türkiye'de üniversitelere giriş sınavında tek bir soru sorardım. Çünkü o soru, yaşadığımız dünyanın en zor ve ağır sorularından biri haline geldi. Anlat bana evladım, küreselleşme nedir, dünya piyasalarında meydana gelen ani düşüşler niçin olur ve sonra ne olmuş olur?
***
Bu soruya doğru cevap veren öğrenci, gitsin istediği fakülteye elini kolunu sallaya sallaya girsin.
***
Bizim zamanımızda her şey daha anlaşılırdı. Şimdi sıraya girmiş olsak, bu soruya cevap veremeyeceğimiz için, fakültelere arka kapıdan bile giremezdik.
***
Alın size küreselleşme! Çin borsası, ortada hiçbir sebep yokken, hiçbir somut gelişme yokken, caaart diye yüzde 8.8 düşüyor. Ardından bütün borsalar sallanmaya başlıyor. New York borsası dahil. Bizim kıçıkırık borsa da yüzde 4 inişe geçiyor.
***
Bre ne oldu? Bayram değil seyran değil, hangi enişte borsaları öptü?
***
Efendim, aklımın erdiği kadar değil, ermediği kadar anlatayım. Dünyada, bir iddiaya göre 1 trilyon dolar kadar sermaye, serseri mayın gibi dolaşıyor. Bir gün bir borsaya dalıyor, bir gün başka borsaya... Çoğunlukla da sepet mepet yapıyorlar. Yani bir tarafta kayıp olacaksa, başka tarafta indiriyorlar parayı.... Spekülatörler bunlar. Bir giriyorlar, bir çıkıyorlar, bakmışsın ki 10 milyar dolar buhaşlaşmış. Diyorlar ki, Çin çarpmasından 140 milyar dolar buharlaştı.
***
Neticede bu olmaktadır gibime geliyor. Spekülatörler, bütün dünyanın küçük yatırımcılarını tavuk gibi yoluyorlar. Küreselleşme mi dediydiniz, duymadım da!