Güncel | Yazarlar | Güne Bakış | Ekonomi | Aktüel | Magazin | Spor | Televizyon | Saklambaç | Astroloji | Arşiv | Ana Sayfa
Bugün: 12 Ocak 2007  
Yazar Arşivi
ABD, İran'a karşı
Irak'ta kazananlar, beklentiler ve hassasiyetler
Erdoğan'ın günahını aldılar
Aydın Bey'i yanılttılar

Irak'ta kazananlar, beklentiler ve hassasiyetler

Prof. Gökhan Çetinsaya, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) için bir Irak dosyası hazırladı. Irak meselesinin fotoğrafının çekildiği bu rapordan önemli bulduğum bazı hususları okurlarımla paylaşmak istiyorum.
* Bu süreçten en büyük kazancı, stratejik ağırlığı artan İran sağladı. Irak, Şii Arapların merkezhükûmete ve dış politikaya hâkim olduğu bir ülkeye dönüştü. Amerika, I rak'ta istikrarı sağlamak için İran'a muhtaç duruma düştü. Ortadoğu'da, (Bahreyn'de % 60, Kuveyt'te % 30, Suudi Arabistan'da % 14, Lübnan'da % 32 oranında bir nüfusa sahip) "Şii kuşağı" oluştu. Bu politik kuşak, aynı zamanda Şiilerin kontrolünde bir "petrol kuşağıdır."
* Bölgedeki Arap ülkeleri, Irak'ın güçlü bir Arap ülkesi olarak, denklemden çekilmesini ve bu denklemin İran merkezli bir Şii kuşağı tarafından doldurulması ihtimalini endişe ile karşılıyor.
* Şii Arapların, ABD öngörüsü dışında radikalleşmesi, Kürtlerin dengeleyici unsur olarak merkeze yaklaşmasıyla neticelendi. Kürt gruplar, ancak geniş bir otonomi ve gevşek federalizmle Irak'ın içinde kalmaya razı edildiler. Türkiye, eskiden beri, Türkmenlere yapılan haksızlıkları ya görmezden gelmiş ya da protestolarla geçiştirmişti. Çünkü, Ankara, Türkmenleri bir faktör olarak gündeme getirdiğinde, bunun karşılığında Bağdat'ın da Kürt kartını oynayacağı endişesini taşımıştı. 1991 sonrasında ise Türkiye'nin ve Türk kamuoyu ile medyasının Türkmenlere yönelik hassasiyeti artmıştır. Bunun Türkiye'nin güneydoğusuna olumsuz yansımaları olabilir. Türkmenlerle Kürtlerin sürekli birbiriyle ilişkilendirilmesi, Türkiye'nin Irak'ta manevra alanını daraltmaktadır.
* Türkiye'nin ve Türkmenlerin beklentilerinin aksine, Kerkük'ün Kürt bölgesine dahil edileceği anlaşılmaktadır. Bu konuda Şii ve Sünni Araplardan beklenen destek gelmemiştir.
* Irak'ın güçlü ordusunu ve Arap kimliğini kaybetmesi, Türkiye'yi stratejik bakımdan öne çıkarabilir. Fakat, Güneydoğu Anadolu bölgesinde yaşanan sorunlar, bölgede ortaya çıkan bu potansiyelin kullanılmasını sınırlamaktadır. Türkiye, kısa ve uzun vadede Kuzey Irak'ta kurulan Kürt Federal Bölgesi'nin siyas sosyal ve kültürel etkilerini hissedecektir. Uzun vadede, Kuzey Irak'ta, özellikle 1991 sonrası genç kuşak arasında, bağımsızlık ve panKürt milliyetçiliği hareketinin ivme kazanması beklenmelidir. İki sınır arasında, zaten güçlü olan aşiret ve tarikat bağları mevcuttur. Bu yüzden Kuzey Irak'taki gelişmeler, Türkiye'yi doğrudan etkileyebilecektir.
* Türkmenlerin durumunun olumsuz gelişmesi ya da Kerkük'ün Kürt Federal Bölgesi'ne dahil edilmesi, Türkiye iç politikasında gerilimlere yol açabilir.
* Türkiye, Kürt meselesini, Irak'la ilişkilerinde bir faktör olmaktan çıkarmalıdır.
* Türkiye, Kuzey Irak'ta uzun vadede bağımsız bir Kürt devleti kurulması ihtimaline hazırlanmalıdır. Bunu hesaba katarak güneydoğu meselesini çözüme kavuşturmalıdır.
YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 İyi niyet önemlidir   / 11-01-2007
 'Kurban olam ayına yıldızına'   / 10-01-2007
 Kendimize çelme takıyoruz   / 09-01-2007
 Sorumlu Demirel değil   / 06-01-2007
 Orta Doğu'da yangın var   / 05-01-2007
 Başörtülülerin fedakârlığı   / 04-01-2007
 'İyi gün dostları'   / 03-01-2007
 Hatırla Sevgili ile anılar dünyasında   / 02-01-2007
 Anayasa Mahkemesi bu yükü taşıyabilir mi?   / 30-12-2006
 Siyaset bulaşmasın, yolsuzluk bulaşsın!   / 29-12-2006
GÜNCEL
Kara Kara kutu oyunu
Amerikalılar'ın 28 Türk'ün öldüğü uçağın enkazını başka yere...
Bugünkü Kafkasya
Bağımlılık ömür boyu
Fotograflarla Atatürk
Alkışlar polise
Ben MİT nasılım?
Uslanmadı, hapsi boyladı
SPOR
Yine Yine Roberto Carlos
Krizden çok etkilendi
Fenerbahçe ve Roberto Carlos,...
Zehir zemberek
Hamit geliyor Hamit
G.Saray'dan korkuyorum
F.Bahce'yle baş edemeyiz
Yeni Puskas Arda Turan
Marcelinho da kaçtı
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
HAVA DURUMU
İSTANBUL Yağmurlu 12°C 4°C 
ANKARA Çok Bulutlu 6°C -5°C 
İZMİR Yağmurlu 16°C 4°C 
ANTALYA Çok Bulutlu 16°C 8°C 
ADANA Parçalı Bulutlu 16°C 0°C 
EKONOMİ
IMKB E: 37.640,380 D:% 2,76
DOLAR S: 1,440 D:% -0,59
EURO S: 1,864 D:% -0,64
AKTÜEL
GÜNE BAKIŞ
EKONOMİ
GÜNCEL
  Güncel | Yazarlar | Güne Bakış | Ekonomi | Aktüel | Magazin | Spor | Televizyon | Saklambaç | Astroloji | Künye | Ana Sayfa
    Takvim Servisi
    Copyright © 2003, 2007 - Tüm hakları saklıdır.
Merkez Gazete Dergi Basım Yayıncılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Üretim ve Tasarım  Merkez Bilgi Grubu