İthalatta KDV Gümrük Vergisi'ne esas olan değere, ithalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç ve paylar ile gümrük beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı gibi ödemeler eklenerek bulunur.
Yani, ithalde KDV'nin malın değeri, ödenen her türlü vergiler (Gümrük Vergisi, ÖTV vb.) ile diğer giderler ve kur farkları dahil edilerek hesaplanır.
Gümrük değeri de eşyanın satış bedelidir. Ancak buna bazı eklemeler de yapılmaktadır. Gümrük Kanunu'na göre satış bedeli ise fiilen ödenen veya ödenecek bedeldir. Bu bedele de nakliye, sigorta ve benzeri bazı bedeller eklenir. Dünyada ekonomik kriz nedeniyle fiyatların düştüğü bir gerçek.

Olayı örnek rakamlarla anlatalım...
İthalatçı firma kriz yoğunlaşmadan önce 2 bin 500 dolar birim fiyatla mal almış. Mallar gelmiş, antrepo denilen gümrükleme işlemleri yapılmamış depoya konulmuş. İthalat işlemleri yapılıncaya dek bu malın değeri inmiş bin 500 dolara.
Malı iç piyasada bin 500 dolara satarken malın millileştirilmesi sırasında 3 bin dolardan KDV ödemesi istenmiş.
İyi ki mal Gümrük Vergisi'ne ve ÖTV'ye tabi değilmiş. Malın alış fiyatı 2 bin 500 dolar. Alış zamanındaki kura göre 2 bin 950 lira. O zaman vergi hesaplansa ödeyeceği KDV 531 YTL. Ama KDV'nin matrahı kur farkı da dahil alış fiyatı. Şimdiki kura göre KDV 706.50 YTL.
Malı iç piyasada sattığı fiyat bin 500 dolar, yani 2.355 YTL. Hesaplanan KDV 423 lira 90 kuruş.

Krize bakın siz!
Ödeyeceği KDV krizden önce 531 YTL, krizden sonra 706.50 YTL.
Krizden önce en az ödediği KDV kadar KDV tahsil edeceği halde, krizden sonra neredeyse ödediğinin yarısı kadar KDV tahsil ediyor. Ödediği 706.50 YTL ile tahsil ettiği 423.90 YTL arasındaki 282.60 YTL farkı devletten iade alması da mümkün değil. Dolayısıyla bu kadar farkın finansman yükünü ithalatçı çekecek.
Üstelik 2.500 dolara aldığı malı 1.500 dolara sattığı halde.
Kriz durumu olağanüstü bir durum. Fiyatlarda bu şekilde düşme varken, gümrük değerini satıcıya ödenen bedel yerine iç piyasada satış bedeli olarak almak daha gerçekçi olur. Gümrük Kanunu'nun 25 ve 26'ncı maddeleri böyle bir yorum yapmaya izin verebilir.