Ağustos'un gerçek anlamını ve önemini Büyük Zafer'in yıl dönümünde Dumlupınar'ın Çal tepesindeki törende Atatürk'ün verdiği söylevde görürüz:
"... Hiç şüphe etmemelidir ki yeni Türk devletinin, genç Türk Cumhuriyeti'nin temeli burada tarsin olundu (kuvvetlendirildi), hayatı ebediyesi (ebedi hayatı) burada tetviç olundu (taçlandırıldı). Bu sahada akan Türk kanları, bu semada pervaz eden (uçan) şehit ruhları devlet ve Cumhuriyet'imizin ebedi muhafızlarıdır."
Türk tarihi, hiçbir milletinkiyle kıyaslanamayacak ölçüde eşsiz zaferlerle doludur. Türk milletinin, büyük meydan savaşları genellikle Ağustos ayına rastlamaktadır. İki zaferimiz, diğerlerine göre daha derin anlamlar ifade etmektedir: Malazgirt Meydan Savaşı ve Başkumandanlık Meydan Savaşı.
Malazgirt Meydan Savaşı ile Türkiye Devleti'nin temeli atılarak Anadolu'nun Türklüğü onaylanmış; Başkumandanlık Meydan Savaşı ile de devletimiz yeniden kurularak ülke bütünlüğümüz sonsuza kadar parçalanmayacak şekilde sağlanmıştır.
Türk milleti, tarihte görülen ordu-milletlerin en üstünüdür. Ordu-millet, yüksek bir savaş yeteneği taşıyan, savaşta bütün bireyleriyle görev alan, yurt için ve büyük ülkülerin gerçekleşmesi uğruna baş koyan millet demektir. Ordu-milletimizin timsali "Mehmetçik"tir. O savaşta er, barışta çiftçi ve işçidir. Halkımızı en iyi o temsil eder, en güzel şekilde o anlatır.
İstiklal Savaşı da ordu-millet olarak kazanılmıştır. Milli Mücadele bütün bir milletin eseridir. Zaferi millet kazanmıştır. Kadınlar cephelere mermi taşımış, çocuklar vuruşmalara katılmışlardır. Vatanın karanlıklara gömüldüğü bu zamanlarda Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri, milis güçleri, gönüllüler, millet kudretli bir önder etrafında toplanıvermişti. Mustafa Kemal Atatürk Kalpler birdi, iman ve ülkü aynıydı.
"Ya istiklya ölüm" parolası ile dile getirilen bu inanç, kudretini "Kuvay-ı Milliye Ruhu"ndan alıyordu. Kuvay-ı Milliye ruhu, bir milletin var olma ve yaşama azmi, her şeyi yoktan var etme gayretiydi. Bu ruh ile tarihin en büyük kahramanlık destanları yaratıldı.
İstiklal Savaşı temelinde Türk'ün istiklal aşkı, hür yaşama arzusu vardır. Kutlu olsun.
Değerli şairimiz Ahmet Kutsi Tecer'in bu gün için yazılmış şiiri anlamlıdır.