Kanser yapan sebepler her dönem tartışma konusu olmaya devam edecek. Artık "kanser" deyince beslenme yanlışları, kimyasal çevre kirliliği, sigara ve alkol kullanımı üzerinde daha fazla konuşmamız gerekecek. Genetik faktörler için yapacak çok fazla bir şey yok açıkçası ama çevresel faktörlerden en önemlisi olan beslenme yanlışlarını hakkında söyleyecek çok şeyimiz var. Unutmayalım ki, birçok hastalıkta olduğu gibi, kanserde de korunmak, tedaviden daha kolay her zaman. Bizi bu illetten koruyan pek çok meyve, sebze, baharat var ve şanslıyız ki ülkemizde. Topraklarımız bu konuda çok zengin. Beni bir hekim olarak, "Mutfağımızı kansere karşı nasıl bir eczane haline getirebiliriz?" sorusu da hayli ilgilendiriyor. Yazımda, bu sorunun yanıtlarını vermeye çalıştım.
YEŞİLÇAY VE SOĞAN Flavonoidler; yeşil çayda, bazı tam tahıllarda ve birçok mevsiminde yetiştirilmiş sebze ve meyvede bolca bulunan, doğal kanser savaşçısı bir grup maddeye verilen ortak ad. Bunların günlük olarak gıdalarla düzenli tüketimi, az miktarlarda bile, bizi, birçok kanser türüne karşı korur, hatta bazı yayınlara göre oluşmuş mikroskobik düzeydeki küçük tümörleri de yok edebilir. Şimdi soracaksınız, nelerde var bu flavonoidler? Yeşil çay ve çikolata en zengin flavonoid kaynaklarından. Çekirdeğiyle ve kabuğuyla birlikte yenen siyah üzümdeki flavonoid miktarı da yeşil çayı aratmayacak türden. Elma, domates, soğan, sarımsak, yeşil ve kırmızı biber en zengin kaynaklar. Aslında değişen miktarlarda hemen hemen tüm meyve ve sebzelerde bir miktar var. Diyetinizdeki flavonoid miktarını artırmak istiyorsanız, soğan ve sarımsağı, özellikle çiğ olarak salata ve yemeklerinizde bolca kullanın. Her gün en az bir porsiyon salata yiyin ve salatanızı limon suyu ve sızma zeytinyağı ile taçlandırın. Her gün değişik bir mevsim sebzesi yiyin, çorbalarınıza sebze eklemeyi alışkanlık haline getirin, çocuğunuz, eşiniz, mercimek çorbasına püre halinde patates ve havuç karıştırdığınızı anlamayacaktır bile. Meyvelerden koyu renkli olanlara öncelik tanıyın.
KANSERE KARŞI Turuncu, kırmızı ve sarı renkli meyve ve sebzelerde bulunan mucizevi kanser koruyucu özellikleri olan maddeler karotenoidlerler... Somon, karides ve yumurta sarısı gibi hayvansal ürünlerde de var. Son günlerde popüler olan 'likopen de bir karotenoid ve özellikle prostat kanserine karşı koruyucu, Domatestes, hatta ketçapta, karpuzda, kırmızı biberde, siyah üzümde ve birçok kırmızı renkli meyve sebzede bol miktarda mevcut. Şeftali, kabak, kara lahana ve şalgam en zegin likopen kaynaklarından... Diyetinizdeki karotenoid miktarını artırmak için pişmiş domates ve havucu çorbalarınızda, yemeklerinizde kullanmayı alışkanlık haline getirin. Balkabağını mutfağınıza sokun, pastalarınızın ve çorbalarınızın bir parçası yapın.
LİSTENİZİ YAPIN En güçlü antioksidan mineral olan selenyum, güçlü bir kanser koruyucusu. Selenyumu en zengin oranda içeren gıdalar, kabuklu pirinç ve esmer bulgur gibi tam tahıllar, tavuk ciğeri, fındık, ton balığı, kılıçbalığı, istiridye, shiitake mantarı (pişmiş veya kurutulmuş), karahindiba, brokoli, soya, domates ve yaban mersini...
Haydi o zaman... Alışveriş listenizi bu rehberliğin ışığında hazırlayın! Sağlık ve iyilik sizinle olsun...