Bir bankanın genel müdürü aynen şunları söylüyor: "Kartta faizler düşerse taksit sayıları da düşer. Bu da tüketimi azaltır. Çünkü kredi kartı, sağladığı avantajlar sayesinde ek satış yaptırıyor. 25 YTL'lik bir terliği o an cebinizde para yoksa almazsınız. Ama 2.5 YTL'lik taksitle, ihtiyacınız yoksa bile 'Rengi güzel' diyerek alırsınız." Aynı genel müdür devam ediyor: "Kredi kartlarında faizler düşerse taksitler ve promosyonlar ortadan kalkar. Türkiye'de mevduata yüzde 15 faiz alıyorsanız kredi kartına da yüzde 60 ödersiniz." Günlerdir AK Partili Ahmet İyimaya'nın kredi kartları faizlerinin düşürülmesi için verdiği yasa teklifi konuşuluyor. Daha doğrusu teklif gündeme geldiğinden bu yana, faizlerden 'tatlı kârlar' elde eden bankacılar, firmalar ve Bankalararası Kart Merkezi yetkilileri, tüketimin düşeceğinden bahsediyor. Nedeni yukarıdaki açıklamada gizli. Bahsedilen tüketim de ihtiyaç fazlası tüketim.
GERÇEK NE?
Gelin genel müdürün sözlerini biraz açalım ve aslında taksitli alışverişlerde neler harcadığımızı yakından görelim. Böylece yasaya karşı çıkanları daha iyi anlamış oluruz. Taksitli alışverişler aslında bir 'kandırmaca.' Yani ihtiyacımız olmadığı halde tüketime yönlendiriyor ve gelirimizden fazla harcamayı kredi kartıyla yapmamızı sağlıyor. Yıllardır borç batağına düşmemize sebep olan da bu değil mi? Gelirimizden daha fazla, hem de ihtiyacımız olmayan şeyleri genel müdürün dediği gibi 'rengini beğendiğimiz için' alıveriyoruz. Ay sonu gelince de maaşımız asgari ödemeye bile yetmiyor. Sonra temerrüt faizleriyle hacizler başlıyor. Eğer yasa çıkıp faizler inerse insanlar tuzağa düşmeden bilinçli alışveriş yapacak, dolayısıyla bankaların da kârları azalacak. Telaşın sebebi aslında bu.
100 YTL'YE 170 YTL
100 YTL'lik bir ürünü 10 ay taksitle aldığınızı düşünelim. Ayda 10 YTL ödemeniz gerekiyor. Eğer bunu her ay 10 YTL olarak öderseniz sorun yok. 10 ayda borcunuzu bitirirsiniz. Üstelik faiz de ödemezsiniz. Büyük avantaj. Ama bunu çok az kişi yaptığı için sorun büyüyor. Biz asgari ödeme tutarını ödediğimizden ilk taksiti sadece 2 YTL olarak verip 8 YTL'sini faizle kredilendiriyoruz. Sonra diğer ayların borçları da aynı şekilde birikiyor. Bu arada yeni harcamalar da yapıyorsak, tam yanıyoruz. Yapmıyorsak bile 100 YTL'ye aldığımız ürünü 10 ayın sonunda 160- 170 YTL olarak ödüyoruz. Ucuz sanarak aldığımız ürünler bize neredeyse 2 katı fiyata geliyor, üstelik birçoğunu da sadece taksitli diye ihtiyacımız olmadığı için alıyoruz. İşte karttaki gerçek bu!