Kaç çeşit kurban vardır?
Kur'an'a göre 3 çeşit kurban vardır. 1- Adak kurbanı: Müminler bazen bir işlerinin olması veya içinde bulundukları bir sıkıntının gitmesi sonucunda bir kurban adarlar. Bu kurbanı kesmeleri de farzdır. Adak kurbanını kesmeden normal ibadet kurbanını kesemezler. Çünkü adak kurbanı, normal kurbandan daha önemlidir. Adak kurbanı Hz. İbrahim ile başlamıştır. "Babasıyla beraber yürüyüp gezecek çağa erişince, 'Yavrucuğum! Rüyamda seni boğazladığımı görüyorum, bir düşün, ne dersin?' dedi. O da cevaben, 'Babacığım! Emrolunduğun şeyi yerine getir. İnşallah beni sabredenlerden bulacaksın' dedi." (Saffat, 102) Hz. İbrahim Allah'a adadığı çocuğunu bu şekilde kurban etmeye kalkarken Allah oğluna bedel olarak, yani çocuğu kurban etme yerine, hayvan kesmesini emretti. 2- Şükür kurbanı(Hedy): Bu kurban Bakara Suresi'nni 196. ayetinde ve Hac Suresi'nin 28. ayetinde yer almaktadır. Hacda kesilen şükür kurbanı, haccın rükünlerinden değildir. Bu kurban da Allah emrettiği için farzdır. 3- Genel anlamdakikurban(Nüsük): Bu kurbana "udhiyye" de denilmektedir. Hac Suresi'nin 34-37. ayetlerinde yer alan ve Kevser Suresi'nin 2. ayetinde geçen kurban, bu kurban çeşidini ifade etmektedir. En'am 162'deki "nusuki", "kurbanım" da bu çeşit kurban anlamına gelmektedir. Bu kurbanı maddi imkanı olanların kesmesi farzdır. Şunu unutmamamız gerekiyor: Allah fikrinin ya da tanrı fikrinin olduğu her yerde, her kültürde, her hak dinde kurban ibadeti vardır. Putperestler de putlarına tapınmak için kurban kesiyorlardı. Biz Allah adına kurban keserken, onlar putları adına kurban kesiyordu. Bu niyet farklılığı bizimkini ibadet; onlarınkini şirk durumuna getiriyordu.
Faydalarınelerdir? İşte bu sorunun cevabı kurban ibadetinin ne denli önemli ve faydalı amaçlar için Allah tarafından konulduğunu gösterecektir. Şimdi kurban ibadetinin manevi getirisini, etkinliğini ele alabiliriz: a)Allah'ızikretmektir... Hac Suresi'nin 34. ayetine göre, kurban ibadeti bir zikir ibadetidir. Yüce Allah bu ayette şöyle buyuruyor: "Allah'ın kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlıklar üzerine Allah'ın adını ansınlar diye, biz her ümmet için kurban kesmeyi farz kıldık." Sahip olduğumuz bu nimete karşılık Allah'ı hatırlamak, onu anmak adına kurban kesilir. Niyet Allah'ı zikretmek olmalıdır. b)Tevhidinancınıbeslemektedir... Kurban kesen insan Allah'a teslim olduğunu, O'na boyun eğdiğini, O'ndan başka tanrıya tapmadığını ifade etmektedir. Bunu Allah Hac Suresi'nin 34. ayetinde şöyle açıklamaktadır: "İşte sizin tanrınız tek bir tanrıdır. O halde O'na teslim olun. O'na samimiyetle boyun eğenleri müjdele." Kurban kesmek, aslında gönlündeki sahte tanrıları kesmek anlamına gelmektedir. Onlara beslenen yanlış inancın temizlenmesi demektir. Onun için Yüce Allah kurban ibadetine "mensek", yani "nüsük" adını vermektedir. Gönlü yabancı maddelerden, şirkten temizleyen ibadetlerden biri de kurban ibadetidir. c)İnsanınsaldırganlıkiçgüdüsünüdisiplinaltınaalmaktır... Bakara Suresi'nin 30. ayetinde, melekler insanı kan akıtan ve fesat çıkartan varlık olarak tanımlamaktadırlar. Bu tanım psikolojide "saldırganlık içgüdüsü" olarak yer almaktadır. İnsanın, insan kanı akıtmaması, saldırganlığını disipline etmek için hayvan kanını görmesi gereklidir. Hayvan kanının insan kanı yerine geçmesini kurban ibadeti sağlamalıdır. Böylece kurban ibadetinin etkinliği insan psikolojisinde görülmektedir. d)İnfaketmektir... Kesilen, yani kurban edilen hayvanın etini Yüce Allah 3'e ayırmaktadır. 1) Kendin yiyeceksin. 2) Doymuş komşuna vereceksin. 3) Fakirlere vereceksin (Hac, 36). Hacda kesilen kurbanın etini ise Yüce Allah ikiye ayırmaktadır. "Kendin yiyeceksin ve fakirlere vereceksin" (Hac, 28). (Devamedecek)
Servisi 
