Yoksulluğun pamuk prensesleri
Kan revan rengi gökyüzlerinin altından kim bilir kaçıncı geçişimiz son bir haftada. Yorgunluktan da öte bir helak olma durumumuz var ama o çocukları görünce utandım "Çokçalışıyorum" demeye. O çocuklar... Hilvan'dan, Silvan'dan, Hakkari'den, Van'dan ve daha pek çok yoksul diyardan gelip pamuk tarlalarına ırgat olmuşlar. Başlarında bazen aileden büyükler de oluyor ama çoğu tanıdık büyüklere emanet.
İZPEŞİNDE Her sabah kargalar kahvaltısını etmeden onlar barınaklardan ya da çevre köylerden toplanıp traktör romötrklerinde balık istifi hallerde geliyorlar "iş yerlerine". O iş yerleri ki her bir çocuğun düşlerince, umutlarınca, yüreğince ak pak, bembeyaz. İşte o kar beyazı pamuklar arasında halleri birer siyah lekeyi andıran bizim evlatlarımız onlar. Okulsuz, ailesiz, evsiz kalıyorlar aylar boyu. Anaları, ablaları, ağabeyleri babaları nasıl yaşayıp ölmüşlerse onlar da bu talihsizlik sarmalının anaforunda iz sürüyorlar sanki.
YAŞLIÇOCUKLAR En çok da kız çocuklarına, 'YoksulluğunPamukPrenseslerine' dönüyor kameram. Onların masum, afacan, kıpır kıpır dünyaları pamuk tarlasında ırgatlık ederken nasıl da "yaşlıçocuk" portreleri yaratıyor, bakın görün siz de. Bu pamuk işçileri konusunu kısmetse birkaç gün sürdürmek yanlısıyım ya. Şimdilik bazı detaylarıyla yapayım açılışı.
ÇOCUKLARTARLADABÜYÜYOR Ne kadar da hoş değil mi? Ta 1930'larda "AmeleTalimatnamesi" yürürlüğe sokulmuş, hala da sürüyor. O talimatnamenin bir yerinde diyor ki; "12yaşındanküçükçocuklarçapaişindeçalıştırılamaz". İçinizden "Aferin" diyesiniz geliyor ama acele etmeyin. Buradaki amaç aslında şu: Çapa işinin ücretlendirilmesi yevmiye üzerinden yapılır. Küçük bir çocuk, çapa işinde yetişkinlerden daha çabuk yorulur ve daha az çapa yapar. Buna rağmen yevmiye almaya hak kazanır. Dolayısıyla patron bu durumdan zarar ettiğini düşünür. Küçük çocukları çalıştırmak istemez.
PAMUKOLAYIFARKLI Pamuk toplamada ise ücret hesabı farklıdır. Kaç kilo toplamışsan ona göre para alırsın. Bu yüzden, çocuk, yaşlı ya da sakat; toplamayı kimin kaç saatte yaptığı işveren için fazla önemli değildir. 8-10 yaşındaki çocuklar bile, bellerine ya da omuz hizalarına kadar yükselen tarlalara sokulurlar.