Posalardan şıralara
"Kadınlara ağır iş yaptırmayız Mazıdağlılar olarak" diyor, çuvallarda üzüm ezip şıra çıkartma işini bizzat yapıyor erkekler. Kadınlar ise süzülen şırayı kazanlara doldurup odun ya da tezek ateşiyle kaynatma işini yapıyor. Bu arada killi beyaz toprak da dolduruluyor kazanlara ki süzme işi güzel olsun. Ezilen üzüm posaları ya hayvan yemi oluyor ya da tekrar suyla buluşup kaynayarak sirke ediliyor.
AMANŞEKERİKAYNATIRLAR Pekmez pişerken kaynama sırasında oluşan köpüklerin alınması çok önemliymiş. Yoksa tadı bozulur, rengi dönermiş. "Ama zaten rengi dönüyor" diyorum, gülüyorlar. "O, şıranın içinde bulunan doğal şekerden bir kısmının kaynama sırasında yanmasından oluyor. Kıvama geldiğinde koyu ve tatlı oluşu o yüzdendir" diyorlar. Pestil serilmesini, cevizli sucuk yapmasını da gözlüyor öğreniyorum. Bir gün gerlir onları da anlatırım kısmetse. Sade olarak, ekmeğin üzerine sürülerek, kahvaltı ve yemeklerde tatlı yiyecek olarak, yoğurt karıştırılarak, sulandırılıp şerbet edilerek, bazı sütlü tatlılara sos olarak.., Tatlı ve helvalarda şerbet olarak... Bir de mevsimin ilk karı ile karıştırılıp yapılan tatlısı var. Adı da çok hoş: Karsambaç...