Teminatlı vergi borcu ve yurtdışına çıkış yasağı
Vergi borcu olan, bu borcu ödeyemediği için fabrikasını teminat olarak gösteren bir şirkete vergi dairesinden, eğer borçlarını 10 Eylül 2007 tarihinde ödemezlerse yönetim kurulu başkan ve üyelerine yurtdışına çıkış yasağı koyacaklarını söylemişler. Şirketin ürettiği malları yurtiçinde satmaktan çok ihraç ediyor olması nedeniyle yöneticiler sık sık yurtdışına çıkmak zorunda oldukları için telaşlanmışlar. 'Böyle bir şey olabilir mi?' diye soruyorlar. Yönetim kurulu başkanı da esas olarak ihracata çalıştıkları için ülkeye döviz kazandırdıklarını, şu anda borçlarını ödemelerinin tek yolunun fabrikanın satılması olduğunu, fabrikanın da zaten vergi borçları için teminat gösterildiği için rehinli olduğunu anlatıyor. Arkasından da döviz kurlarının düşük olması ihracatı zorlaştırdığı için ihracatlarının düştüğünü, vergi borçlarını ödeyememelerinin asıl nedeninin düşük kur politikası olduğunu söylüyor. Bu işadamımız oldukça haklı. Bir taraftan yüzde 10'larda seyretse dahi bir enflasyon var. Bunun anlamı maliyetlerin yıllık yüzde 10 oranında artması. Maliyetler artarken, döviz kurları düşüyor. Oysa ihracat fiyatı aynı kalıyor. Bu da maliyetler yükselirken satış fiyatının düşmesi demek. Bu durumda maliyetlerini düşürme olanağınız yoksa ihracat yapamazsınız. Ödeme gücünüz de düşer. Bunun yanında Kamu Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Yasa Açıklama Yorum kitabıma konunun önemini dikkate alarak vergi borçları nedeniyle uygulanan yurtdışına çıkış yasağına ilişkin de bir bölüm koydum. Orada konuyu ayrıntılı olarak açıkladım. Bu yasağı koymanın amacı, vergi alacağının tahsilinin güvene altına alınması ve tahsilatın hızlandırılmasıdır. Teminat altına alınmış olan alacak zaten teminatlıdır. Tahsil edilmesi için mükellef veya şirket yetkililerinin yurtdışına çıkışının engellenmesine gerek yoktur. Kaldı ki amacı yurtdışına kaçmak olmayan ihracatçı işadamının yurtdışına çıkmasının engellenmesi alacağın tahsil edilmesine değil, tersine onun iş yapamamasına ve borcunu ödeyememesine yol açar. Teminatlı vergi alacakları için yurtdışına çıkış yasağı koymak iyi niyet kuralı ile de bağdaşmaz.