Çok kaçırana az, az kaçırana çok ceza
Tüccarın biri sattığı mal için hiç fatura düzenlememiş, diğeri de fatura düzenlemiş ama düzenlediği faturada malın bedelini düşük göstermiş. Sizce hangisinin suçu daha ağır? 'Hiç fatura düzenlemeyenin' dediniz, değil mi? Yanıldınız! Vergi Usul Kanunu'nda (VUK) bir madde var, hiç fatura düzenlemeyeni suçlu saymıyor ama faturada satış bedelini düşük göstereni suçlu sayıyor. Kanunun kaçakçılık suçunu düzenleyen 359'uncu maddesinde hiç fatura düzenlememek veya almamak suç, yani kaçakçılık sayılmamış. Ama içeriği itibariyle yanıltıcı belge düzenlemek veya kullanmak kaçakçılık sayılmış. İçeriği itibariyle yanıltıcı belgenin kanundaki tanımı şöyle: "Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge, gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belgedir."
Hapisdeveriliyor Faturada malın veya işin türü, miktarı, fiyatı ve tutarının bulunması zorunlu (VUK md. 230). Dolayısıyla bu bilgilerden biri gerçeği göstermezse fatura "muhteviyatı itibariyle yanıltıcı" oluyor. Bunun üç sonucu var. Öncelikle vergi ziyaı cezası verginin üç katı olarak kesiliyor. İkinci olarak uzlaşma olanağı ortadan kalkıyor. Üçüncü olarak da altı aydan üç yıla kadar hapis cezası var. Sattığı mal için hiç fatura düzenlemeyene ceza bir kat kesiliyor, uzlaşmadan yararlandığı için bu ceza sıfıra kadar inebiliyor ve bu kişi ceza mahkemesinde yargılanmıyor. Sattığı mal için faturayı düşük kesene hem üç kat ceza kesiliyor, hem bu ceza için uzlaşmaya gidilemiyor, hem de bu kişi ceza mahkemesinde altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile yargılanıyor. Birini döverseniz cezası yok, "Döverim bak" derseniz cezası var gibi bir şey. Size bu uygulama mantıklı geldi mi?
Yeniuygulama Daha önce faturada miktarı farklı gösterenler için bu şekilde işlem yapılıyordu ama fiyatı düşük gösteren için yapılmıyordu. Bu uygulama yeni başladı. Diyelim ki 500 liraya 10 tane mal sattınız ve bunu faturada 500 liraya 5 tane veya 20 tane mal satmış gösterdiniz ya da 10 tane malı 300 liraya satmış gösterdiniz. Arada bir fark yok, sonuçta fatura gerçeği göstermiyor. Maliye kanunu uygulamaya başladı, sorun ortaya çıktı.