Beslenme anemileri
En önemli beslenme yetersizliği hastalıklarından biri de anemilerdir. Dünyada bundan 500 milyon-1 milyar kişinin etkilendiği düşünülmektedir. Ülkemizde, özellikle 0-5 yaş grubu çocukların neredeyse yarısı, 5 yaş üstü kişilerin ise 1/3'ü anemiktir. Gebe ve emziklilik döneminde kadınlarda görülme sıklığı da artmaktadır. Anemiler nasıl oluşmaktadır? Besin alımının azalması, kayıpların artması, gereksinimin artması, emilimin ve vücutta kullanımın azalması gibi nedenlerle hastalıklar ortaya çıkar. Kanla ilgili beslenme dengesindeki bozukluklar sonucu hemoglobin düzeyi düşer, kan hücrelerinin sayısı azalır ve şekilleri bozulur. Hangi besinler anemilerle ilişkilidir? Demir, bakır, çinko, kobalt, molibden ve magnezyum gibi mineraller; folik asit, B12, B6 gibi vitaminler; protein ve aminoasitler. Genellikle demir eksikliği anemisi birinci sırada, folik asit eksikliği ise onu izlemektedir. Demir eksikliği anemisinde doktorun önerdiği ilaçların düzenli kullanımının yanında, bazı noktalara çok dikkat edilmelidir. Önerilen ilaçlar yemek aralarında ve aç karnına kullanılırsa, demirin emilimi daha kolay olur. İlaç zamanının 1- 1.5 saat öncesinde ve sonrasında kepekli yiyecekler ve çay alınmamalıdır. Ancak, C vitamininden zengin meyve ve sebzelerin ilaç saatine çok yakın olması ya da aynı anda tüketilmesi emilimi arttırıcı olmaktadır. Folik asit yetersizliği anemisinde, özellikle gebelik döneminde kontrol altında olunmalıdır. Yetersizlik, bazen plesanta oluşumunda anormallik, kendiliğinden düşük, prematüre doğum ve yapısal bozuklukların oluşumları riskini arttırabilir. Folik asidin en iyi kaynakları etler, yumurta ve yeşil yapraklı sebzelerdir. Anemiden nasıl korunabiliriz?
1- Kan yapıcı demir, folik asit ve B12 vitaminin en iyi kaynağı etlerdir. Etler dışında pekmez, kuru meyveler, kurubaklagiller, ceviz gibi yağlı tohum ve kabuklu meyveler demir bakımından zengindir.
2- Demirin emilimini arttırmak amacıyla günlük alınan C vitamini tüketimi besinlerle arttırılmalıdır. Turunçgiller, yeşil sebzeler, domates, maydanoz ve kivi tercih edilmelidir.
3- Besinleri vitamin kayıplardan korumak; uzun süre kaynatma, kaynatılan suyun dökülmesi, sebze ve meyvelerin doğrandıktan ya da pişirildikten sonra uzun süre bekletilmesi sakıncalıdır.
4- Maya kullanılması demir kullanımını azaltan fitik asidi parçaladığı için iyi mayalanmış ekmek tüketilmelidir.
