Kilo durumu ve kısırlık ilişkisi
Aşırı zayıflık ve aşırı şişmanlık kısırlık sebebi olabilir. Kadınlarda vücut ağırlığının normalden az olması hormonları olumsuz etkiler ve adet düzensizliklerine yol açar. Vücuttaki yağ hücreleri hormon üretimi yapar. Östrojenin 2/3'ü yağ hücrelerinde üretilir. Yağ hücrelerinin sayısı ne kadar fazla ise o kadar fazla östrojen üretilir. Östrojen düzeyi azaldığı ya da çok yükseldiğinde çeşitli problemler ortaya çıkar. Vücuttaki yağ miktarı yüzde 10-15 oranında azaldığında hormonal denge bozulur ve infertilite (kısırlık) ortaya çıkabilir. Çok zayıf olmak beyinden yumurtalıklara giden sinyallerin azalmasına neden olur. Bu durumda da östrojen üretimi azalır, rahmin iç tabakası gelişemez ve de döllenen yumurta rahme tutunamadığı için gebelik gerçekleşemez. Çok zayıf olan kadınlarda infertilite gebeliğin gerçekleşememesinden de kaynaklanabilir. Aşırı şişmanlık da kısırlık sebebidir. Fazla sayıda yağ hücresi östrojen dengesini bozar, östrojen düzeyinin çok yüksek olması da yumurtlamayı önleyerek kısırlığa sebep olabilir. Aşırı şişmanlık, insülin miktarının artmasına bu da yumurtalıklardan fazla miktarda erkeklik hormonu (testesteron) salınmasına neden olur. Bu durum yumurtlamayı engeller. Aşırı egzersiz (maraton koşuları, fazla jogging ve aerobik) adet sikluslarının düzenini bozar ve yumurtlamayı engelleyerek kısırlığa sebep olabilir. Erkeklerde vücut ağırlığının normalden az olması ve aşırı kilo kaybı, sperm fonksiyonlarının ve sayısının azalmasına yol açar. Vücut ağırlığının normalden fazla olması ise testisleri ve sperm üretimini olumsuz etkiler. Şişman erkeklerde yapılan çalışmalarda sperm sayısı yüzde 21, sperm yoğunluğu ise yüzde 23 daha az tespit edilmiştir. Obez erkeklerde yağ dokusundan testesteronun östrojene dönüşümü artar ve buna bağlı olarak sperm sayısı azalır. Şişman erkeklerde testis bölgesindeki yağ oranının fazla oluşu o bölgedeki vücut ısısını yüksek tutar ve aşırı sıcaklık nedeniyle testis damarlarının genişlemesi sonucu sperm üretimi ve kalitesi azalabilir. Erkeklerde sigara ve alkol tüketimi, çevre kirliliği, fazla miktarda midye tüketimi infertiliteye yol açabilir. Çinko eksikliği de sperm üretimini ve kalitesini düşürür, testesteron salgılanmasını da engeller. Özellikle vejetaryen erkeklerde çinko ve folik asit takviyesi ile sperm sayısını artırmak mümkün olabilir. Antioksidanlardan vitamin C, E, Taurin; oksijen radikallerinin sperm hareketliliği üzerindeki olumsuz etkilerini azaltır. Özellikle sigara içen erkeklerde kullanılması yararlıdır.
