Geçen yılın Sevgililer Günü'nde Maliye Bakanı bir toplantı yapmıştı. Toplantıda meslek örgütleri ve bazı dernek yöneticilerinden, Başbakan'la birlikte "Kayıtlı Ekonomiyi Geliştirme Toplumsal Kararlılık Belgesi" başlıklı bir belge imzalamaları istenmişti. Katılımcılar her türlü sorumluluğun neleri içerdiğini öğrenemedikleri için imzalamamışlardı. Aradan yaklaşık bir yıl geçti. Perşembe günü Resmi Gazete'de "Kayıtdışı ekonomiye karşı stratejik eylem planı" bu defa desteksiz yayımlandı. Plan iyi ama bazı konulara değinmek gerekiyor. Örneğin, mükelleflerin kullandığı beyanname, bildirim ve formların yeniden gözden geçirileceği meselesi. Bu konu hep konuşulur, sonuçta yeni muhasebecilerin internet üzerinden vereceği yeni bildirimler çıkar ortaya. Ba-Bs formlarında olduğu gibi bunlardan bazıları çok da işe yarar.

Komutlar sıkıntı yaratıyor
Ama bilgisayara verilen bazı komutlar sıkıntı yaratıyor, kanun koyma niteliğinde oluyor. Örneğin, bir muhasebecinin yakınması şöyle: "Ba-Bs formlarında bir bilgi eksik veya yanlış olur da sonradan değiştirilirse, hiç verilmemiş cezası kesiliyor. Vergi Usul Kanunu'nun 352'nci maddesine göre, beyanname ve bildirimlerde bazı bilgilerin eksik veya yanlış olması 2'nci derece usulsüzlüktür." Muhtasar beyanname ile SSK bildiriminin birleştirileceği belirtiliyor. İyi olur, Çalışma Bakanlığı da ayrıca bildirim istemesin. Ama birleşik beyanname şimdikilerin 2'sinin toplamından daha karışık olmamalı.
Bu birleştirmeden sonra muhtasar beyannameye ayrıca ücretlere ilişkin bildirim ekleme işine pek aklım ermedi. Bir eylem planının kalabalık görünmesi için tekrarlandı herhalde! Bildirimlerin çokluğu değil, işe yaraması önemli. Yoksa boşuna angarya olur.
Denetim kapasitesini geliştirmek için performans göstergesi kullanılacağı şeklinde bir hedef var. Ama performans göstergeleri incelenen mükellef sayısı, tespit edilen matrah farkı ve kesilen ceza. Ne kadar çok yazarsa performans o kadar iyi olacak!
Bu durumda denetim elemanı performansı yüksek göstermek için üstün körü inceleme yapacak, doğru mu yanlış mı bakmadan matrah farkı yazacak, ceza isteyecek. Bu göstergeler arasında uzlaşılan vergi, yargıda kazanılan kaybedilen tarhiyatlar olmalı. Yoksa, daima mükellef zarar görür. Zarar gördükçe de devletle barışmaz, darılır, uzaklaşır.