Dış piyasalardaki gelişmelerden kendimizi soyutlamamız artık imkansız. Türkiye ekonomisi son yıllarda hem finansal hem de ticari açıdan dış dünyayla adeta kenetlendi. Dolayısıyla iç piyasalarla dış piyasalar etle tırnak gibi ayrılmaz bir bütün haline geldi. Hatırlayacaksınız ABD Temsilciler Meclisi'nin 'can simidi' olarak görülen 700 milyar dolarlık 'topyekün kurtarma planı'nı sürpriz bir şekilde reddetmesiyle Pazartesi günü piyasalarda 'çanak çömlek patlamıştı'. Dünya borsaları tarihin en sert düşüşlerinden birini bir gün içinde yaşarken, biz bayram tatili nedeniyle kapalı olduğumuz için büyük satış dalgasından etkilenmedik.
Temsilciler Meclisi'nin red kararından sonra piyasalar adeta 'toplu intihar' girişiminde bulundu. 'Göz o ki, dağın arkasını göre; akıl o ki, başına geleceği bile' diye güzel bir atasözümüz vardır. ABD'deki politikacılar Pazartesi günü yaşananlardan sonra başlarına gelebilecekleri gördüler ki 'kurtarma planı'nı biraz 'makyajlayarak' yeniden Parlemento'ya getirme kararı aldılar. Piyasaların 'geçirmezseniz görürsünüz' şantajı işe yaramış görünüyor.

Birkaç sıyrıkla atlatırız
Red oyu veren senatörlere cazip gelebilecek birkaç eklemeyle Parlamento'ya yeniden getirilecek olan 'makyajlanmış kurtarma planı'nın bu sefer onay alacağı beklentisiyle dış piyasalarda Salı günü ciddi bir toparlanma yaşandı. Çarşamba akşamı Senato'da kabul edilen 'makyajlanmış kurtarma planı' Cuma günü Temsilciler Meclisi'nde oylanacak. Yasalaşması için Temsilciler Meclisi'nin onayı gerekiyor. Muhtemelen de onaylanacak. Dış piyasalardaki dalgalanmanın had safaya ulaştığı bir dönemde bayram tatilinde olmamız büyük bir şanstı. Brezilya'nın başına gelenleri gördük. Brezilya petrol üreticisi bir ülke. Biz ise enerji bağımlısı bir ülkeyiz. Brezilya cari fazla veren bir ekonomi, biz ise çok büyük cari açık veren ülkelerden biriyiz. Kredi piyasalarında kabus yaşanan bir dönemde oldukça yüksek dış finansman sağlama gereksinimi olan ülkelerden biriyiz. Makro ekonomik yapımız itibarıyla Brezilya'dan daha kırılgan olduğumuz gün gibi ortada. Brezilya parası Real'de ve Brezilya Borsası'nda çok ciddi değer kayıpları yaşandı. Benzer olumsuzlukları ve hatta fazlasını bizim yaşamamız kaçınılmazdı.
Neyse ki tahminlerimize göre 'kurtarma paketi' onay alacak ve piyasalarımız açıldığında büyük darbe almadan son yaşananları birkaç sıyrıkla atlatabileceğiz. Ancak önümüzdeki 9 aylık süreç oldukça zor geçecek. ABD ve büyük ihracat pazarımız Avrupa durgunluğa gidiyor. Küresel yavaşlamanın reel ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini ülke olarak daha yoğun hissediyor olacağız. Buna hepimizin hazırlıklı olmasında fayda var. İyi bir 'kriz yönetimi' ile bu olumsuz süreci en az zararla atlatmaya çalışmak zorundayız. Hem kişisel olarak, hem de ülke olarak.