
Prof. Dr. İhsan Doğramacı Ankara'da farklı mimarisi ve konsepti ile Türkiye'nin, hatta İslam dünyasının en ilginç camisini yaptırdı.
Cami kompleksi içerisinde Hıristiyan ve Yahudiler için de küçük birer ibadet yeri bulunuyor.
Yani Cami, Sinagog, Kilise bir arada.
***
Kadir Gecesi ibadete açılması planlanan caminin bir başka özelliği daha var:
Türkiye'nin "birlik, dirlik ve bütünlüğü" için çok önemli bir özellik:
Allah'ın 99 ismiyle işlenmiş cami duvarlarından birine de 12 imamın ismi yazıldı.
Alevi vatandaşlara duyulan saygının bir ifadesi olarak.
Tabi bu ifade aynı zamanda bir çağrıyı içeriyor:
"Cami;
herkesin, tüm Müslümanlarındır. Sunilerin de Şiilerin de ortak ibadet yeridir."
***
Prof. Dr.İhsan Doğramacı, babası Ali Doğramacı'nın adını verdiği cami hakkında bilgi verirken "Hem cami, hem cemevi mi olacak" sorusuna şu yanıtı verdi:
"Hayır. Orası camidir.
Anlamı ibadet yeri.
Tüm Müslümanlar için ortak ibadet yeri."
Anlaşılıyor ki, Prof. Doğramacı "cemevi"ni bir "kültür merkezi" olarak algılıyor. "İbadet merkezi" olarak camileri gösteriyor.
.Ve duvarına 12 imamın ismini yazarak, Alevileri de camide ibadete çağırıyor.
***
"İnanç" ve "ibadet" son derce hassas bir konu.
Onun için uzmanına sorduk.
Diyanet İşleri eski Başkanı'na. Mehmet Nuri Yılmaz, cami duvarına 12 imamın isminin yazılmasını "Bizde ayrılık-gayrılık yok mesajı" olarak yorumladı.
Osmanlı döneminde yapılan camilere de 4 halifenin isminin yer aldığı levhalar konulduğunu hatırlatan Yılmaz, bu yolla "Biz 4 halifeyi seviyor ve saygı duyuyoruz" mesajı verildiğine dikkat çekiyor.
***
Ancak, Doğramacı camisinin iç mekanına Osmanlı'dan farklı bir yorum getirdiği görülüyor.
Daha doğrusu detaylandırdığı.
Osmanlı camilerinde halifeler;
Hazreti Ebubekir, Hazreti Osman, Hazreti Ömer ve Hazreti Ali'nin isimleri yer alırken, Doğramacı camiinde 12 imamın isimleri sıralanmış.
Ama verilen mesaj aynı:
"Biz halifeleri ve mezhepleri birbirinden ayırmıyoruz.
Hepsine saygı duyuyor, hepsini seviyoruz.
Aynı şekilde 12 imam da bizim için çok kıymetlidir, saygındır.
Bu çatı mezhebine bakmadan tüm Müslümanları kucaklamaktadır."
***
Mehmet Nuri Yılmaz, İran'daki Şii camilerinin bazılarında 4 halifenin resimlerinin de yer aldığına dikkat çekiyor.
Peki cami duvarında isimlerin, resimlerin yer alması doğru mu?
Doğramacı camisinin hizmete girmesiyle birlikte başlayabilecek tartışmalardan biri bu soru etrafında dönecek gibi görünüyor.
.Ve ilk görüş Mehmet Nuri Yılmaz'dan geliyor:
"Aslında camilere bu tür levhalar konulmamalıdır.
Camiler sade olmalıdır. Sadece "Allah" yazılır.
Esma-Ül Hüsna yazılır.
Çünkü Kur'an-ı Kerim, 'Mescitler Allah'ındır.
Orada Allah'tan başkasını çağırmayın' diyor."