Dışarı çıkmak neyine... Otur oturduğun yerde!!! Engelli vatandaşların en büyük sorunlarından biri de ulaşım...
Ulaşım herkesin hakkı. Özellikle de engellilerin. Sağlıklı bir insan, bir şekilde gitmek istediği yere ulaşıyor. Oysa engelliler öyle mi? Önce evinden güç bela dışarı çıkacak. Sonra refakatçisinin yardımıyla otobüs durağına gelecek ve otobüse binecek(!). Tabii binebilirse... Şöyle bir etrafınıza bakın bakalım. Toplu taşıma araçlarında kaç tane tekerlekli sandalyeli biriyle karşılacaksınız. Göremezsiniz! Çünkü bu insanlar ulaşım araçlarından soyutlanmış.
Mevzuatdağınık... Anayasamız'da özürlü bireylerin temel sorun alanları olan; eğitim, sağlık, çalışma hayatı, sosyal güvenlik, ulaşım ve toplumsal hayata uyumlarında özel düzenlemeler yapılmış ve özürlü bireylere bu alanlarda özel olarak korunacak grup olarak yer verilmiştir. Buna ilaveten, "Engellilerin hakları korunsun" diyerek 5378 Sayılı Özürlüler Yasası ve bazı yönetmelikler de çıkartıldı. Ancak, hem Anayasamız'da hem de 'Özürlüler Yasası'nda yer alan bu hükümlere rağmen, engelli bireylerin sorunlarının azaltılmasında arzu edilen noktalara gelinemedi. Mevzuatın dağınıklığı, hizmet sunumunun farklı kurumlar eliyle, koordinasyonsuz biçimde yürütülmesi, standart uygulamaların olmaması, özellikle engellilerin ulaşımında en büyük etken. Kanada'nın Toronto şehrinde 27 Mayıs 1999'da toplanan 53'üncü Uluslararası Toplu Taşıma Birliği (UITP) Kongresi'ne katılan 79 ülkeden 5 bin kişinin huzurunda UITP, Kanada Kentsel Toplu Taşıma Birliği (CUTA) ve Amerika Toplu Taşıma Birliği (APTA) başkanları tarafından imzalanan Toronto Protokolü'nde, etkin ulaştırma sistemlerinin dengeli kullanımının önemi vurgulandı. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli konu, bu ülkelerde "Önce insan" ilkesinin hakim olması. Ayrıca, engelli bireyler için ekstra işlemler yapılmıyor.
İETT'den500otobüs Ülkemizde ise durum bunun tam tersi. Resim rakamlara göre sayısı 8 milyon 431 bin engellilerin, (özellikle metropol kentlerde) hâlâ ulaşım sorunu var. Haklarını yemeyelim. İETT, engellileri düşünerek satın aldığı 500 adet otobüsü engellilere göre dizayn ettirdi. Ancak iş araç alımıyla bitmiyor tabii ki. Özellikle belediyeler, yılda 3-4 kez kaldırım taşlarını değiştirip sokakları köstebek yuvasına çevirerek engellilerin rahatça sokağa çıkmasını neredeyse imkansız hale getiriyorlar.