Muhasebeciler neyin sorumlusu?
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), vergi gelirlerini artırmak amacıyla değişik ve yoğun çalışmalar yapıyor. Bu çalışma alanlarından biri de muhasebecilik mesleği. Bakanlığın denetimlerine hazır, düzenli ve standart muhasebe tutulması ve ilk denetimlerin meslek mensupları tarafından yapılması amaçlarıyla yapılan bu düzenlemeler, meslek mensuplarını bazen mutlu, bazen tedirgin ediyor, üzüyor. Geçen hafta GİB tarafından internet sitesine beyannamelerin meslek mensupları tarafından imzalanması hakkında genel tebliğ taslağı konuldu ve tebliğ hakkındaki görüşler istendi. Bana bu konuda epeyce ileti geldi. Konuyu bu köşede ele almam ve yakınmaları dile getirmem istendi. Yakınmalar esas olarak sorumluluk noktasında. Tebliğdeki iki önemli noktadan biri bu. Meslek mensuplarının vergi kaybından mükellefle birlikte ve müteselsilen sorumlu tutulması. Bu sorun yeni değil. Bana göre önemli olan sorumluluğun sınırı ve kime karşı olacağı. Devlete karşı sorumluluk mesleğin hem ciddiyetine hem de yapılabilirliğine zarar veriyor. Meslek mensubunun vergi ve cezalardan dolayı mükellefle birlikte ve müteselsilen sorumlu olması mükellefi meslek mensubunu kandırmaya, aldatmaya yönelik çalışmaya itiyor. Mükellefi konusuna hakim, bilgili ama pahalı meslek mensubu ile çalışma yerine, bilgisi zayıf, kolay imza atan, aldatılması kolay ve ucuz meslek mensubu ile çalışmaya teşvik ediyor.
TÜRMOB'açağrı Sorumluluğun doğruluk sorumluluğu mu yoksa uygunluk sorumluluğu mu olması gerektiği tartışmasında çözüm, devletin denetim elemanlarından istenmeyen şeylerin meslek mensuplarından da istenmemesidir. Yıllardan beri dile getirdiğim bu görüşün üzerinde durulması gerekmektedir. Öncelikle de meslek örgütü TÜRMOB tarafından. Mesleğin ciddiyete kavuşması, yapılabilir olması ve saygınlık kazanması sorumluluğun devlete karşı değil, mükellefe karşı olması ile sağlanabilir. Şöyle düşünelim: Meslek mensubu mükellefi uyarıyor. Örneğin, "Bu fatura gider olarak kabul edilmez" diyor. Mükellef, "Kaydet kardeşim" diyor. Bu defa meslek mensubu söz konusu faturanın gider kaydedilemeyeceğini mükellefe yazılı olarak bildiriyor. Böyle bir durumda devlet tarafından meslek mensubuna sorumluluk yüklenmez, mükellefe meslek mensubunun kendisini uyardığı halde bu kaydı yaptırdığı için bütün sorumluluğun kendisinde olduğu bildirilir. O zaman mükellef aldatabileceği meslek mensubu değil, kendisine doğruyu gösterebilecek meslek mensubu arar. Mesleğin kalitesi yükselir. Meslek mensubu da gereksiz sorumluluk sıkıntısından kurtulur. Bu çözüm için yasa değişikliği gerekir. Değişikliğin yapılabilmesi için de bunu önce meslek mensubunun sonra örgütünün benimsemesi ve çaba göstermesi gerek. Bunu göze alabilir misiniz? Alabilirseniz sorun çözülür, alamazsanız sizin için zaten sorun yok demektir. Şimdiye dek yapılan ise böyle zor şeylerle uğraşmak yerine, meslek grupları içindeki çekişmeleri körüklemek. Çünkü daha kolay ve prim yapıyor.