Madam Despina'yı ziyaret etmek... Pazar sabahları şimdi yaşadığım sokaktan denize akan ince hat üzerinde oluşan ışık yolunu izlerken, ister istemez küçük bir yolculuğa çıkarım... ÇocukluğumunKurtuluş'undabirbirininüstüneeğileneskiRumevlerininarasındangüneşingörünmesinibeklediğimsabahlaradönerim... Paskalya ya da yortularda bütün sokağın sakız koktuğunu hatırlarım. Aşağıdan,Feriköy'denKurtuluş'adoğruellerindezeytindallarıylayürüyengüzelgiyinmişinsanlarınbizimeviselamlamadangeçmediğideaklımdadır... Bir zaman mahalleden arkadaşların harçlıklarıyla oluşturduğu "ortakkasadan" her cumartesi değişen iki kişinin Madam Despina'nın lokantasına içmeye gittiğini de unutamam... Sarhoşkenyenilenilksopayıda...
***
Yönetmen Veli Çelik, polisiye yazarı Ahmet Ümit'in efsanevi komiseri Nevzat'ı diziye çekerken Kurtuluşlu Madam Despina'ya itibarını iade etmek gayretindedir şimdi... Dizi önümüzdeki ay yayında olacak ama ben sabredemedim. Neredeyse 20 yıl sonra, şimdi mekanı işleten Ercan Tekin'in zarif davetiyle madamın lokantasına gittim... Ufak bir şaşkınlık yaşandı önce. Zamanda yolculuğa çıkan herkesin yaşayacağı cinsten. Hakikaten vaktin frenlenebileceğine inandım. Değişmemişti mekan... Bir eksikle devam ediyordu kader yolculuğuna. Madam Despina, birkaç zaman önce, sanıyorum geçen bu zamanlar vefat etmişti. Şimdi anısına kapının hemen girişine konulan fotoğrafıyla karşılıyordu müşterilerini... Ercan Ağabey naif adam. Benim gibi doğma büyüme Kurtuluşlu. O da bir dönem efkar dağıtmak için sıkça gelirmiş Despina'ya. Sonra bir şekilde Madam'ın sandalyesinde bulmuş kendisini...
***
Meyhane kavramının bir marka olduğunu hiç düşünmemiştim. Ercan Tekin hatırlattı. Yunanlar kökeni Anadolu tarihinde olan bu markanın da peşine düşmüş... Musakka, taverna ve en nihayet baklavadan sonra Meyhaneyi de kendi genlerine dahil etmek istiyorlarmış. İlginç bir çaba... Birçoğu için meyhane, inanış gereği haram ticareti yapılan mekanlar olabilir. Ama derin Anadolu hoşgörüsünün içinde farklı bir manası var... Çoğunlukla gayrimüslimlerin işletmesinde sürdürmüş kader yolculuğunu. Yakın geçmişte sandalyeler el değiştirmiş. Şimdi bir elin parmağı kadar gayrimüslim işletmecisi var meyhanelerin... Anadolu'da bir yanıyla haram, bir yanıyla da yaşamasında sakınca görülmeyen bu mekanların kültürel ihracı hız kazanmış günümüzde... Bu hızın sonucu olarak Atina başta olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerinde sıkça rastlayabiliyorsunuz meyhanelere artık... Üstelik ne İstanbul'un ne de Anadolu'nun esamesi okunmuyor mekanlarda...
***
"Kültürümüze ait bir kale olarak düşünmeli meyhaneler" diyor Ercan Tekin. Bu yüzden meyhane markasının tescilinin peşine düşmüş... "Ulus kültürümüzde yaşayan bir markayı daha teslim etmeyelim elimizle" derken, Madam Despina'yı da örnek gösteriyor. "Adının başka bir kentte yaşamasına elvermezdi gönlü. O İstanbullu Despina'ydı çünkü, ait olduğu yerde yaşadı, öldü ve uyuyor şimdi..." Bir yere ait olma duygusunun ne denli sıcak bir şey olduğunu düşününce haksız bulmuyorum Ercan Ağabey'i. Hepimiz toprağımızın hasatıyız en nihayetinde... Aynı başaktan toprağa düşen buğdaylarız ya da. Neyse...
***
Bilmiyorum, zaman içinde Atinalı Despina, Sicilyalı Hristo, Londra'lı Refik ya da Newyork'lu Yakup olacak mı?... Ama ne olursa olsun ilk gençlikte ortak harçlıktan alınan helallikle gittiğimiz o mekanda hep meyin de, mezenin de, muhabetin de iyisi yaşayacak bir şekilde... Gönüllerdeki markasını tescillemiş, anılardaki adisyonunu hiç kapatmamış olarak. Kimimiz için günahın, kimimiz için ferahın adresi olan meyhaneler biraz da bu topraklardaki tarihimizin kamelyasıdır çünkü...
Servisi 
Pazar sabahları şimdi yaşadığım sokaktan denize akan ince hat üzerinde oluşan ışık yolunu izlerken, ister istemez küçük bir yolculuğa çıkarım... 
