Fiş almayana ceza * Alışveriştebelgealmayantüketiciyecezakesileceğidoğrumu?Buyasanezamançıktı? 1994 yılında Vergi Usul Kanunu'na eklenen bir hükümle aldığı mal veya hizmet karşılığında belge almayan tüketicilere de ceza getirildi. 1995'te hükümde değişiklik yapıldı ama ceza kaldı. Belge alamayan ve vermeyen tüccar, serbest meslek erbabı ve benzerlerine zaten ceza var. Bu hükme göre, satıcılara kesilen cezanın beşte biri de bunlar dışında kalan yani sade vatandaş olan tüketiciye kesilir. Ceza 2007 yılı için 27.80 YTL. Cezanın kesilebilmesi için belge alınmadığını, vergi incelemesine yetkili olanların saptaması gerekir. Bunlar, maliye müfettişleri, hesap uzmanları, gelirler kontrolörleri, vergi denetmenleri, vergi dairesi müdürleridir. Bu sayılanlar dışındaki kişilerin yaptıkları saptamalara, tuttukları tutanaklara dayanılarak belge alamayan sade vatandaşa ceza kesilemez. Bu nedenle ceza 10 yıldan fazla zaman geçmesine karşın uygulanamadı. Denetim elemanlarının bir kısmı bu işle görevlendirilirse diğer denetim işleri aksar. Bu nedenle belge almayan tüketiciye ceza kesilmesi pratik olarak pek mümkün değil. Fakat Gelir İdaresi bu işle ilgili olarak vergi denetmenlerinin görevlendirildiğini açıkladı. Böyle bir şeyle karşılaşanların yapması gereken, önce memurun kimliğini sormak, denetim elemanı olup olmadığını anlamaya çalışmak, sonra da tutanağı kendisiyle birlikte imzalamasını isteyip bir örneğini almaktır. Bence en iyisi, vatandaş olarak siz belgenizi alın.
DEMİRBAŞAMORTİSMANI * Malteslimedilmedenöncefaturadüzenlenebilirmi? Müşavirleri 'çok akıllı' olan bazı firmalar dönem sonundan önce henüz almadıkları demirbaşlar üzerinden amortisman ayırıp az vergi ödeme yoluna gitmek istiyorlar. Bunun için de henüz teslim almadıkları demirbaş türü malların faturasını almaya çalışıyorlar. Makine ticareti yapan bir okurumuz, yılın sonunda makine daha eline gelmeden müşterisinin fatura istediğini belirterek, henüz elinde bile olmayan makine için satış faturası düzenleyip düzenleyemeyeceğini sordu. Mal teslim edilmeden fatura düzenlenebilir. Fatura malın teslim edildiğini göstermez. Malın satıldığını gösterir. Malın teslim edildiğini irsaliye gösterir. Faturanın üzerine irsaliye tarih ve numarası yazılır. Mal teslim edilmeden düzenlenen faturada irsaliye tarih ve numarası yerine malın daha sonra teslim edilmek üzere satıldığı yazılır. Bu satış satıcı açısından gelirlere girmez, gelecek yılların hesaplarıyla ilişkilendirilir. Alıcı açısından da teslim alınmayan mal gider yazılmayacağı gibi, henüz satıcının eline dahi gelmeyen mal üzerinde amortisman da ayrılamaz. Dolayısıyla yapılan işlem tamamen gereksiz ve yersiz bir işlem olur.