Şişmanlığın nedeni, aşırı beslenme ve hareketsiz bir yaşam biçimidir. Ancak, anne-babadan gelen bazı genlerin şişmanlıkta rol oynadığı da bilinmektedir.
Prof. Dr. Metin Özata'nın 'Doğru Beslen Formda Kal' kitabındaki bilgilere göre; şişmanlık dünyada ve Türkiye'de hızla artmakta olan bir hastalıktır. Önceleri sadece erişkin insanların problemi olarak görülen şişmanlığın, son yıllarda çocukları da tehdit ettiği ve aşırı şişman çocuk sayısının hızla arttığı gözlenmektedir. Aşırı beslenme ve hareketsiz bir yaşam biçimi şişmanlığın nedenleridir. Bunun yanı sıra anne babadan gelen bazı genlerin şişmanlıkta rol oynadığı artık bilinmektedir. Şişmanlık, sigaradan sonra önlenebilir ölüm nedenlerinden ikincisidir. Kilosu fazla olan kişilerde şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği, kan yağlarında yükseklik ve kalp hastalıklarının daha fazla olması ve bu rahatsızlıkların erken yaşlarda ölüme yol açması nedeniyle, kilo vermek büyük önem taşımaktadır. Fazla kilolardan kurtulmanın ilk yolu sağlıklı beslenmek, dengeli beslenmek, az yemek ve egzersiz yapmaktır.
ZAYIFLAMAK İÇİN NASIL BESLENMELİ? Diyet yapmaya, halen alınan günlük kalori miktarını 500-1000 kalori kadar düşürerek başlamak gerekir. Bu düzeyde bir kalori kısıtlaması haftada 0.5-1 kg zayıflama sağlar. Zayıflamak için genellikle kadınlar için (çoğunda) 1000-1200 kalorilik, erkekler için ise 1200-1600 (günlük) kalorilik bir beslenme uygundur. Zayıflamak için günlük kalori miktarını düşürmek gerekirse de bu, hiçbir zaman 800 kalorinin altında olmamalıdır. Zayıflamak için aç kalmanın anlamı yoktur. Bu şekilde beslenenler zaten kısa süre sonra tekrar kilo alırlar ve öncesinden daha fazla kiloya sahip olurlar.
KİLO KAYBININ İKİ DÖNEMİ VARDIR İlk dönem hızlıdır. Zayıflamanın bu ilk döneminde karaciğer ve kaslarda depolanmış olan şekeri (glikojen)ve proteinlerin yıkımına bağlı olarak belirgin bir sıvı kaybı olur ve 24 saat içinde glikojen depoları azalırken, vücuttan su atılır. Kişiler hemen kilo verdim diye sevinir. Ancak, verilen kilo yağların yıkımından değil, glikojen ve protein yıkımının neden olduğu su kaybından ibarettir. Bu dönemden sonra yağların yakılması evresi gelir ki, bu evrede başarılı olmak için spor yapmak, yürümek ve gün içinde hareketli olmak büyük önem taşır.
Kilo verdiren bir diyetin temel özelliği; kalorisinin düşük olmasıdır. Zayıflamanın temelini, enerji açığı yaratacak bir diyetin planlaması oluşturur. Enerji açığı yaratmak ise az besin almak (az enerji almak), hareket ve spor yaparak kalorileri yakmak sayesinde olur. Diyette yağ miktarının azaltılması, herkes tarafından benimsense de toplam kalori alımı azaltılmazsa kilo verilemez.