Bir zamanlar değerini yitirmiş, fakir ama gururlu bir Türk Lirası vardı... Birkaç yıl ortalardan yok olup yerini YTL'ye bırakan TL, yeni yılda "bambaşka biri" olarak dönmeye hazırlanıyor. Bir yüzünde bilimden felsefeye emek vermiş milli değerlerlerimizin bulunduğu banknotlarda; ilk kez bir kadına yer veriliyor. Cumhuriyet döneminde yetişen portrelerin ağırlıkta oluşu dikkat çekiyor....
Dünya ekonomisi şokta, küresel ekonomik kriz kapıda derken paraya para demeyeceksiniz. Para değil adeta bilgi küpü... 4 sene önce cebimizden çıkıp yerini geçici olarak Yeni Türk Lirası'na bırakan Türk Lirası'nın dönüşü muhteşem oluyor. 1 Ocak 2009'dan itibaren paradan "Yeni" ibaresi kalkıyor. Sıfırları atılmış, yenilenmiş, renklenmiş, güvenlik teknolojileriyle donatılmış Türk Lirası geri geliyor. Merkez Bankası tarafından tasarlanıp basılan "yenilenen" Türk Lirası kalpazanlara karşı alınan 16 güvenlik önlemiyle dünyanın en güvenilir parası olmaya hazırlanıyor. Banknotların bir yüzünde Atatürk'ün gülümseyen resmine; diğer yüzünde ise müzikten bilime, felsefeden mimariye tarihte yerini almış kişilere yer veriliyor. Üstelik ilk kez bir kadın, hem de Cumhuriyet Tarihi'nin ilk kadın hakları savunucularından Fatma Aliye 50 TL'lik banknotlardaki yerini alıyor.
Kadının değeri parada... Lira'nın Osmanlı döneminde başlayan 165 yıllık tarihinde ilk kez bir kadın, banknotta yer alarak değerine değer kazandırdı. Daha önce ilk Türk kadın pilot olan Sabiha Gökçen "hatıra madeni para"da yer almayı başarsa da ilk kez bir kadın, Fatma Aliye, cüzdanlardaki yerini alacak. Paradaki bu büyük reforma; bilim ve sanat dünyasından isimler de katılıyor. Banknotlardaki en önemli değişikliklerden biri ise Mustafa Kemal Atatürk'ün belirgin bir şekilde gülümseyen portrelerinin kullanılması. 5 ve 10 TL'de Ethem Tem'in 1927 yılında çektiği fotoğraf, 20 ve 50 TL'de 1931 yılında Gazi Çiftliği'nde Cemal Işıksel tarafından çekilen fotoğraf, 100 ve 200'lük banknotlarda ise 1934 yılında Çankaya Köşkü'nde yine Cemal Işıksel tarafından çekilen Atatürk fotoğrafı bulunuyor. Siyasi görüşten uzak 5-10-20-50-100'lük banknotlara katılan 200 TL'lik banknotların bir yüzünde bulunan Mustafa Kemal Atatürk'e; banknotların diğer yüzünde başarılarıyla ulusal değerlere sahip isimler eşlik ediyor. Bu isimlerin belirlenmesi oldukça uzun uğraşlar sonucu olmuş... Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, uzun süren titiz çalışmaların ardından belirlenen isimlerin, ulusal ve uluslarası ölçekte değer yaratmış ve tarihe mal olmuş isimler olduğunun altını çiziyor. Durmuş; çok sayıda isim arasından belirlenen 6 kişinin seçiminde gözönüne alınan kriterleri ise şöyle sıralıyor: Bilim insanı veya sanatçı olmak, toplumumuzdan yetişmiş milli birer değer olmak, evrensel değer taşımak, herhangi bir siyasi akımla özdeşleştirilmemek, tüm topluma mal olmuş olmak ve daha önce çıkarılan banknotlarda yer almamak.