Çocuk kendisine seçtiği ideal anne veya babanın sosyal kurallarını, ahlakını ve davranışlarını benimser hatta taklit eder. Bu tepkilerin yapılanmasında çevre etkilerinin türü önemli ve yön vericidir.
KÜÇÜK ÇOCUKLUK ÇAĞI (2. yaş - 5. yaş) Bu dönem konuşma, oyun, erişkinlerle kendini özdeşleştirme, suçluluk, vicdan ve cinsel kimliğin geliştiği bir dönemdir. Algılama daha detaylı olarak gelişir. Vücutlarına daha iyi sahip çıkarlar. Kendilerine atılan küçük bir topu yakalayabilirler. Ellerini daha iyi kullanırlar. Hafif denge hareketlerini yapabilirler.
KEKELEME NORMALDİR Bu dönem dil gelişimi açısından en hızlı dönemdir. Kelime haznesi artar, dilbilgisi yapıları öğrenilir. Telaffuz düzelir, yoğun bir soru sorma eğilimi vardır. 3. yaşın başlaması ile çocuk 'ben'i kullanmaya başlar. Artık bebek diline nadiren rastlanır. Çocuk, erişkinlerle dil aracılığı ile iletişim kurmaya başlar. 4. yaş ile birlikte kendi düşüncelerini ve duygularını ifade etmeye başlar. 3. yaş sonunda sıklıkla hafif bir kekeleme olur. Buna fizyolojik kekeleme denilir ve tedavi gerektirmez. Örneğin çocuk K ve T harflerini karıştırır. 3. ile 5. yaş arası çocuk her şeyi konuşur. Ama dil kontrolü 5. yaşından itibaren gelişir. Hikayeler anlatır ve bunları hayal ürünleri ile süslemeyi öğrenir. Bu dönemde çocuk kendisini daha fazla anne-babası ve kardeşleri ile özdeşleştirir. Burada ilgi yoğunluğu hemcinsi ve en fazla sevilip sayılan taraftadır. Kendisine seçtiği ideal anne veya babanın sosyal kurallarını, ahlakını ve davranışlarını benimser hatta taklit eder. Bu özdeşleştirme sonuncunda vicdan gelişimi köklenir.
ARKADAŞLIK KURARLAR Bu tepkilerin yapılanmasında çevre etkilerinin türü önemli ve yön verici olarak rol oynar. Çerçevesinde ilk sosyal aktiviteler (masa hazırlamaya yardım etmek gibi) gözlenir. Çocuk yavaş yavaş kendi yaşıtları ile ilişki kurar. Bu ilişki ortak oyuncak ve ortak oyunlarla sınırlıdır. 3 yaşındaki bir çocuk rahatlıkla kendi yaşıtlarından oluşan bir gruba uyum sağlayabilir. Yoğun arkadaşlık ilşkileri 3 ile 4 yaş arasında gelişir. Anaokulunda gruplar oluşturulur, düzenli yetiştirme istekleri (yemeklerden önce el yıkanması gibi) yerine getirilebilir. Oyun kuralları öğrenilir ve uygulanır. 5 ile 6 yaş arası anne-babadan uzaklaşma başlar, sosyal çevreye olan ilgi artar. Bu okula başlamada gerekli olan bir olgunluk unsurudur.
* * * Medicana International İstanbul Çocuk-Ergen Psikiyatrisi ve Psikoterapisi Uzm. Dr. Hülya Bingöl anlatıyor...