Medicana International İstanbul Hastanesi KBB Uzmanı Prof. Dr. Tanfer Kunt, merak edilen soruları cevapladı:

Koku almanın önemi nedir?
Bazı canlılarda temel bir yaşam fonksiyonu olan koku almanın; insanlarda önemi azalmış olsa da bozuk yiyecekler ve doğal gazlar gibi bazı tehlikeli durumlardan haberdar olmamızı sağlayan ya da taze bir ekmeğin ve güzel bir parfümün kokusunda bizi hoşnut eden bir fonksiyonu bulunmaktadır. Koku ve tat duyusu, birbirleriyle yakından alakalıdır. Bunların kombinasyonu, aroma duyusunu teşkil eder ve bunlardan birindeki işlev bozukluğu, diğerini de etkiler. Koku ve tat bozuklukları sık olarak görülmesine rağmen, hasta tarafından gözardı edilebilir veya bu yöndeki testleri sıkıcı ve vakit kaybı olarak gören bir hekim tarafından atlanabilir. Ne var ki ciddi bir hastalığın habercisi olabilecekleri ve hastanın özel hayatındaki beslenme, tat alma, şahsi temizlik gibi sahaları etkileyebilecekleri için bu bozuklukların isabetli bir şekilde teşhis edilmesi gerekir.

Tanı yöntemleri nelerdir?
Tanı için en önemli basamak, hastanın şikayetlerinin öyküsüdür. Problemi araştırmadan önce hastanın kokusunu hatırladığı, bilinen 5-10 nesneye karşı duyu kaybı öncesinde algıladığı koku duyusunu tanımlaması yararlı olabilir. Birçok hasta problemini "tat alamama" şeklinde yansıtır. Hastaların yüzde 80'i tat duyusunu, koku duyusundan gerçek anlamda ayıramaz. Öysa diğer taraftan koku kaybının ne kadar süre içinde meydana geldiğini yansıtmalıdır (günler, haftalar ya da aylar). Öykü alırken hastanın kafa travması geçirip geçirmediği, üst solunum yolu enfeksiyonu ya da toksinlere maruziyet durumu sorgulanmalıdır. Son olarak hastanın genel sağlık durumuna ve guatr gibi sistemik hastalıklarının olup olmadığına dikkat edilmelidir. Hastada metabolik hastalıklar ya da psikolojik problemlere bağlı koku bozuklukları olabileceği unutulmamalıdır. Detaylı ve endoskopik yöntemi de içeren tam KBB muayenesinin ardından, eğer şüpheleniliyorsa altta yatan anatomik bozuklukların tayini ve sinüslerin durumunu ortaya koymak için bilgisayarlı tomografi çekilebilir.

Tedavisi nasıl yapılmaktadır?
Tedavi edilebilir koku alma bozukluklarının çoğu burun tıkanıklıkları sebebiyle oluşanlardır. İlaç tedavisinde burun içi kortizonlu spreyler, antibiyotikler ve antialerjikler kullanılmaktadır. Ayrıca vitamin ve mineralleri de içeren tedaviler denenmiştir. Vitamin A'nın etkili bir tedavi olduğu düşünülür. B vitaminleri de koku alamama tedavisinde denenebilir. Şiddetli çinko eksikliğinin nadir olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte çinko tedavisiyle düzelen hastalara ait hazır raporlar bulunmaktadır. Ayrıca uygunsuz ilaçların kesilmesi ve guatr gibi salgı bezlerine ait hastalıkların da tedavi edilmesi gerekmektedir.