Anne karnında bir bebeğin gözlerini dünyaya açmaya hazır hale gelmesi ortalama 9 ay 10 gün. Aşağı yukarı 39-40 hafta. Ancak bazı bebekler bu ortalama süreden daha önce doğar. Hatta kimileri çok çok erken doğar. Dünyaya geldiklerinde el kadardırlar. Organları daha tam gelişmemiştir. 37. haftadan önce doğan bebeklere 'prematüre' denir. Şimdi gelelim dünya tarihinden çarpıcı örneklere. Hangi ünlü ve başarılı isimler prematüre doğmuş? Cevap oldukça şaşırtıcı...
İnsanı sarsan bu örnekleri geçen akşam sunucu olarak destek verdiğim 'El Bebek Gül Bebek Derneği' gecesinde öğrendim. Barkovizyondaki tanıtım filmi aynen şöyle diyordu:
- Prematüre doğan Einstein yaşatılmasaydı, bilinmez çok şey olacaktı.
- Prematüre doğan Newton yaşatılmasaydı elma sadece bir meyve olarak kalacaktı.
- Prematüre doğan Darwin yaşatılmasaydı maymunlar işin içine hiç karışmazdı.
- Prematüre doğan Elvis yaşatılmasaydı son 50 yıl sıkıntıdan patlardık.
- Prematüre doğumlarda çocukları sağlıklı bir şekilde yaşatmak mümkündür.
Haydi, yardım elini uzatalım...

Bilgi sahibi olmalıyız
Dünya bilim ve sanat tarihine adını altın harflerle yazdırmış bu efsane isimlerin dördü de 'prematüre' doğmuş. Eğer yaşatılmasaydılar insanlık nelerden eksik kalacaktı? Ya da öğrenmesi gerekenleri ne kadar geç öğrenebilecekti?
İnsan önce sağlıklı olduğuna şükredip sonra da yardım elini uzatabileceği konular hakkında bilgi sahibi olmalı diye düşünüyorum.
Peki bir bebeğin normalden erken doğması ne gibi problemler oluşturabilir? Bebek ne kadar erken doğarsa ve hastane süreci ne kadar yoğun geçerse kalıcı hasar riski o oranda artar.
İlk haftalarda oluşabilecek problemler arasında; yaşamı tehdit edebilecek derecede beyin kanaması, solunum yetersizliği, beslenme güçlükleri, dolaşım yetersizliği, kalp yetersizliği, bağışıklık sisteminin yetersizliği ve hayatı tehdit eden enfeksiyonları sayabiliriz. Özetle tüm sistemler hasar görebilir. Solunum, sindirim, dolaşım, kalp, bağışıklık, beslenme...
Uzun dönemde de görme, işitme veya beyin hasarına bağlı zihinsel gelişim geriliği, hareket bozuklukları, spastisite nedeniyle oturamama, yürüyememe, dikkat dağınıklığı, aşırı hareketlilik, öğrenme güçlükleri görülebilir.

Eksikliklerimiz neler?
Peki Türkiye'de erken doğan bebeklerle ilgili eksiklikler nelerdir? Tam donanımlı bir çocuk hastanesi bulunmuyor. Yoğun bakım yatağı olan hastane sayısı kısıtlı. Hastaneler arası bilgi ağı olmadığından, acil durumda, hangi hastanede müsait yatak olduğu bilinemiyor. Erken doğan bebeklerin doğum masrafları sigorta kapsamına girmiyor. Genç anne-babaların bebekleri hastanelerde rehin kalabiliyor. Hastane masraflarını karşılama imkanı olmadığı düşünülen ve erken doğum riski olan anneler, yer sıkıntısı olduğu söylenerek doğuma alınmıyor ve geri çevriliyor. Anne-babalara psikolojik destek ve prematüre bakımı ile ilgili eğitim verilmiyor. Birçok prematüre bebek ailesi, rutin kontrollerini maddi imkansızlık nedeniyle gerçekleştiremiyor.
Prematüre doğanların evde bakımı, zamanında doğmuş sorunsuz bebeklerden farklı olduğu için epey zor. El Bebek Gül Bebek Derneği, erken doğan bebeklerle ilgili çalışmalar yürüten bir dernek. Prematüre bebeklerin sağlıklarının korunabilmesi için aileleri bilgilendiren ve onlara yardımcı olmak adına çeşitli projeler üreten bir kuruluş. İhtiyacı olan ailelere duyurulur...