27 Mayıs 1960... Yani genç Cumhuriyetimiz'in askeri darbelerle tanıştığı ilk tarih... Bugün ise 27 Mayıs 2008. TAKVİM, ihtilal sonrası ara dönemin en büyük simgesi haline gelen Yassıada'ya girdi, görüntüledi. Tam 15 idam kararının çıktığı, yüzlerce müebbet hapis cezasının hükme bağlandığı, idamların 3'ünün infaz edildiği bu mahkeme günlerinden 48 yıl sonra gelen bu hüzünlü yıldönümünde, "yaslı ada"yı bir ibret belgeseli gibi gözlerinizin önüne seriyoruz. Savaş Ay'ın hazırladığı bu haber-izlenimde, tarihi mahkeme salonunun, cumhurbaşkanı, başbakan, bakanlar ağırlayan koğuşlar ve hücrelerin şimdi ne durumda olduğunu... Adada korsan turizmcilik yapan açıkgöz fırsatçıları, kıyıdaki balık çiftliklerini, balıkadam kurslarının verildiği küçük koylarını ve terk edilmiş izlenimi uyandıran bu izbeliklerde olup bitenleri duyup görecek, herkesi üzecek neler olduğunu okuyacaksınız.

İdam kararlarının verildiği salon...
O dönemde tüm Türkiye'nin gözünü çevirdiği Demokrat Parti davasında 15 kişi hakkında idam kararı verilen mahkeme salonu, şimdi bu halde...


Takvim 'yaslı ada'da

500'den fazla sanığın yargılandığı mahkeme 11 ay sürdü. Duruşmalar spor salonunda yapıldı. Sanık yakınları ve dinleyiciler merdivenlerde otururken, mahkeme heyeti tam karşıda konuşlanmıştı....

"Hatırla Sevgili" diyordu o müthiş dizi. "Peki" dedik içimizden ve "hatırladık sevgili"!..
Önce 'o' geldi aklımıza. O, Yassıada'da yargılananlar arasındaki çok ünlü bir isimdi. Ama hâlâ bile çoğu kişi bilmez bunu. O... Büyük şair Faruk Nafiz Çamlıbel yani. O da Demokrat Parti İstanbul milletvekillerinden biriydi. Bu dev edebiyatçı da kader arkadaşları gibi 11 ay yargılandı Yassıada'da. Şair ruhu siyasetçi kimliğinin üzerinde gezindiği mahpusluk aylarında, "Yassıada" adlı şu dörtlüğü yazdı:
"Bilmiyor gülmeyi sakinlerin binde biri;
Bir vatan derdi birikmiş bir avuçluk karada.
Martısı hicran getirir, dalgası hüsran götürür;
Mavi bir gölde elem katresidir Yassıada."

YASSIADA PLAJI MI?
Dün sabahın erken saatleri. Küçük bir tekneyle Kabataş'tan yola çıkıp Yassıada'ya çevirdik rotamızı. 1 saat kadar yol aldıktan sonra, puslu havanın silüet halinde tuttuğu ada olanca netliğiyle görünür olmuştu artık. Yaklaştıkça çarpıcı bir manzarayı seçebildik kolayca. İskelenin yanı başında 15-20 kadar beyaz plastik şezlong ve plaj şemsiyeleri açılmış, yerli yabancı bir grup turist güneş banyosu yapıp denize girmekteydi.
Yanaştık. Bu işi organize edenlerin korsan turizmciler olduğunu anladık. Adanın tarihindeki acıya hüzne inat, buranın nasıl bir yer olduğunu bile bilmeyen Ruslar, Bulgarlar, Japonlar'dan oluşan bir grubu tekneyle buraya getirmişlerdi.

'CUMHURBAŞKANI MENDERES'
Rehberlik yaptığını söyleyen bizim vatandaşa sordum:
- Buranın tarihini de anlatıyor musun?
- Tabii anlatıyorum.
- Ne olmuş burada?
- Mahkeme olmuş, hapis yatmışlar.
- Kimler yatmış?
- Adnan Menderes.
- Kim Adnan Menderes?
- Cumhurbaşkanı. Ama üçüncü mü dördüncü mü hatırlayamıyorum.
- Başbakan kimdi peki?
- Bak onu hele hiç bilmiyorum.
- Peki sen tarihi anlatmaya devam et.
Mahkeme salonu olarak kullanılan o yerde duvarlara bakınca içim ezildi. Kalemler, kömürler, alçı parçalarıyla canları ne çektiyse onu yazmıştı duvarlara. Karalama defterine dönen tarihi duvarlarda aşk üzerine özlü sözler kadar küfür kıyamet sözcükleri de kafa göz yarıyordu.