Yumurtlama bozukluklarına; diyet ve egzersizden hormonal dengesizliklere kadar birçok sebep yol açabiliyor


Diyet ve egzersiz önemli

Yumurtlama bozukluklarına, diyet ve egzersizden beyindeki bezlerde bulunan bazı aksaklıklara, hormonsal dengesizliklere kadar birçok sebep yol açabiliyor.

Yumurtlama, bir adet dönemi içinde oldukça kısa bir sürede yumurtanın salıverilmesidir. Bu yaklaşık 15 dakika sürer. Yumurtlama mekanizmasında östrojen ve progesteron hormonları açığa çıkar. Yumurta follikül denilen bir kese içinde bulunur ve follikül büyüdükçe içindeki yumurta da olgunlaşır. Bu büyüme esnasında follikül östrojen salgılar. Östrojen hem de rahim ağzından özel bir sıvı salgılatır, bu da spermlerin rahim ağzından kolayca geçerek yumurtaya ulaşmasını sağlar. Ayrıca rahim içinde bulunan endometrium tabakasının kalınlaşmasına neden olur. Daha sonra döllenmiş yumurtanın bu tabakaya rahatça yuvalanması mümkün olur. Yumurtlama olduktan sonra progesteron salgılanmaya başlar ve östrojenin tam tersi etkiler göstererek rahim ağzından salgılanan sıvıyı kalınlaştırır. Bu da yeni spermlerin girmesini engeller ve rahim içindeki endometriumun yuvalanma için hazır hale gelmesine neden olur.

Görülen başlıca belirtiler...
1. Vajinal kanama:
Adetin 13-14. günlerine denk gelen pembe renkli leke tarzında görülen kanama, yumurtlamanın bir belirtisi olabilir.

2. Rahim ağzından salgılanan sıvıdaki karakter değişiklikleri:
Adetin ilk 14 günü içinde östrojen hormonunun etkisiyle sıvı oldukça akışkan ve berrak olduğu halde yumurtlama olduktan sonra kıvamı artar ve rengi beyazlaşır.

3. LH yükselmesi:
LH artışından sonra yaklaşık olarak 36 saat içinde yumurtlama meydana gelir. Bu artışı eczanelerde satılan bazı kitler kullanarak tespit etmek mümkün bulunmaktadır.

4. Vücut sıcaklığı ölçümü:
Yumurtlama ile birlikte oluşan progesteron artışı, vücut sıcaklığında yaklaşık 0.3 santigrat derece yükselmeye neden olur. Bu da yumurtlamanın olduğuna işaret eder. Ancak bu yöntemle yumurtlamanın tespiti progesteron seviyelerindeki değişikliklerden dolayı birkaç günlük yanılmalar gösterebilir.

5. Ultrason ile follikül takibi:
Bu, yumurtlama zamanını belirlemede en etkin yöntemdir. Ancak günlük uygulama için pratik olmayan ve pahalı bir işlemdir.

Etkileyen faktörler
Diyet ve egzersizden beyindeki bezlerde bulunan birtakım bozukluklara kadar birçok sebep yumurtlama bozukluklarına yol açabilir. Hormonsal dengesizlikler en olası sebepleri oluşturmaktadır. Uzun ve yorucu egzersizler hormon salınışlarında değişikliklere yol açarak yumurtlama fonksiyonunu bozabilir. Anksiyete veya diğer türden stresler de yumurtlamayı olumsuz yönde etkiler.Yeme alışkanlıklarındaki değişiklikler (aşırı zayıflama diyetleri), süt salgılatıcı hormon olan prolaktin düzeylerinde yükselmeler, beyindeki bazı yapılara ait tümörler, böbrek üstü bezi ve yumurtalıklara ait bazı hastalıklar da yumurtlama bozukluklarına yol açabilir. Bazı hormon içeren ilaçların uzun süreli ve kontrolsüz bir biçimde kullanımı da yumurtlama üzerine geçici ya da kalıcı birtakım etkiler yapabilir.

Erken yaşta iflas edebilir
Kadınların yaklaşık yüzde 1/4'ünde yumurtalıklar erken yaşlarda iflas edebilir. Hasta adetten kesilebilir, ateş basmaları ve gece terlemeleri olabilir. Genellikle bir sebep bulunamaz. Hastaların az bir kısmında bulunabilen sebepler ise genetik bozukluklar, enzim eksiklikleri, kemoterapi, ışın tedavisi, yumurtalıklara uygulanan cerrahi girişimler, virüs enfeksiyonları, dengesiz hormon salınışları, bağışıklık sistemine ait bozukluklar, tiroit bezi hastalıkları, şeker hastalığıdır.