Çocukların süt dişlerini atmayın! Kök hücre bakımından zengin olan süt dişleri, gelecekte kullanılmak üzere ABD'deki diş bankasında saklanıyor.
Kök hücre mucizesi dişlere de sıçradı! Bu mucize sayesinde çok yakında dişsizlik tarihe karışacak. Henüz deney aşamasında olsa da önemli gelişmelerin kaydedildiği dişlerdeki kök hücresiyle ilgili olarak pek çok kişi ABD'deki diş bankasına dişlerini göndermeye başladı bile. Ülkemizden de diş bankasına dişlerini gönderenlerin olduğunu söyleyen Diş Hekimi Protez Uzmanı Dr. Çağdaş Kışlaoğlu, tıp tarihinde devrim niteliği taşıyan bu gelişmeyi anlattı...
GELİŞMELER OLUMLU Kök hücreler vücutta tüm doku ve organları oluşturan ana hücreler olarak biliniyor. Günümüzde hastalıkların tedavisinde, hastalanmış hücrelerin sağlıklı hücrelerle değiştirilmesine yönelik 'kök hücre tedavisi' büyük önem kazanmış durumda. 2000 yılında ABD'li bilimadamlarının diş kök hücreleriyle ilgili yaptığı çalışmalar olumlu şekilde ilerliyor. Farelerin ağızlarında eksik olan diş yerlerinden kök hücre sayesinde yeni dış çıktığı görülmüş. Yani tahmini olarak kök hücreler implantların yerini alacak. Çekilen dişin yerinden yine kişinin kendi dişi gelecek. Bunu şöyle açıklamakta fayda var. Yeni doğan bebeklerin kordon kanından alınan kök hücreler nasıl ki saklanıp ileride lösemi gibi kan hastalıkları oluştuğunda kullanılıyor diş kök hücrelerinde de durum böyle. Kök hücre sadece diş değil, sinir, kemik ve kas hastalıklarında da etkili oluyor.
48 SAATTE ULAŞTIRILIYOR Ancak her diş kök hücre barındırmıyor. Çocukların süt dişlerinde ve 20 yaş dişlerinde bol miktarda kök hücre var. Bu dişlerden elde edilen kök hücreler ABD'deki diş bankasında dondurularak gelecekte kullanılmak üzere saklanıyor. Fakat bu dişlerin de belli bir zaman içerisinde diş bankasına ulaştırılması gerekiyor. Bunun özel solüsyonlu bir kabı var. 48 saat içinde kargo ile ABD'nin Massachusetts eyaletinde, Boston şehrindeki diş bankasına gönderiyoruz.
TÜRKİYE'DE MERKEZİ VAR Bu merkezin kısa adı NECC. 1982 yılında doku, kan ve sperm bankası olarak kuruldu. 1995 yılında kordon kanından elde edilen kök hücreleri depolamaya, 2007 yılında da dişlerden alınan kök hücrelerin bankacılığına başladı. Merkezin Türkiye'deki şubesi İstanbul-Nişantaşı'nda hizmet veriyor. Biz dişleri gönderdikten sonra oradan bize 'zengin olan bir kök hücresi vardır veya yoktur' diye yazı geliyor. Var ise bankada saklanıyor. Eksi 196 derece özel sıvı nitrojenler içinde dişlerdeki kök hücreleri saklıyorlar. Senelerce saklanıyor gerektiğinde çıkarılmak üzere. Kan, kadınların yumurtalığı, spermleri de saklanıyor gümüzde. Diş kök hücresi de böyle. Benim süt dişlerini alıp gönderdiğim küçük hastalarım var. Birçok kişi, 'şimdi ne gereği var, daha kesinleşmemiş' diyebilir. Ama ben inanıyorum ki, kısa sürede insanlar üzerinde de başarılı olacak kök hücre deneyleri. Ve zaten 20 yıl saklanma süresi olan bu kök hücreler sayesinde bugün 7 yaşında olan bir çocuk yetişkinlik döneminde diş yaptırmak zorunda kalmayacak. SERTİFİKA GÖNDERİLİYOR Diş bankası dişi alıp saklamak için 1250 dolar istiyor. Yılda 90 dolar da 'kira' parası alıyor. Dişte kök hücresi olmadıysa zaten ücret almadan bildiriliyor. Eğer var ise 'kök hücresi bulunmuştur' yazılı sertifika gönderiliyor. Açıkçası benim çocuğum olsa bundan faydalanırdım. Hiç ummadığınız kişiler sağlık adına önemli yatırımlar yapabiliyor.