Çocuğun dil gelişimi için doğumundan itibaren konuşmalıyız. Ama bebek dili ile değil.
Çocukların dil gelişimi belirli evreler halinde gerçekleşir.
* Doğumdan bir aya kadar (Ağlama Devresi): Ağlamanın dışında başka bir sese rastlanmaz.
* 2-5 ay (Cıvıldama Devresi): Bebek sesini dikkat çekmek için kullanır, "agu" sesleri çıkarır.
* 6-12 ay (Agulama Devresi): Sesleri kendi kendine tekrar eder ve gerçek heceleri söylemeye başlar.
* 12 ay (İlk kelime): İlk kelimesini (baba, dede, mama, nene gibi) söyler. Bir nesneyi, hareketi veya olayı belirtmek için doğru ve tutarlı biçimde ilk defa ilk kelimesini söyler.
* İkinci yıl (İki kelimeli dönem): 18 aylık bebek, tek tek düzinelerle kelimeyi söyler. İkinci yılın sonuna doğru, iki kelimeyi uygun bir şekilde birleştirerek kullanır. Soruları ses tonuyla ifade etmeye çalışır. Olumsuz ifadeler kullanma eğilimi görülmeye başlar.
* Üçüncü yıl (Anlamlı konuşma): Başlangıçta 2-3 kelimeyi cümleler kurabilir. Genellikle bu cümlelerde fiil, nesne, sıfat gibi ayrıntılar yoktur. Daha sonra gramer kurallarına uymaya çalışır. Basit açıklamalar yapar. İki buçuk yaşlarındaki bir çocuk 400 kadar kelime bilir. Sonra bu kelimelerin sayısı hızla artar.
* Dördüncü yıl (Basit ama doğru konuşma): 1000 kadar kelime bilir. Soru cümleleri yapar. Gelecek zamanı kullanır.
* Beşinci yıl: Dil giderek yetişkin konuşmasına benzer. Uzun ve karmaşık cümleler yapılır. İki veya daha fazla fikir bir cümlede doğru ve sıralı olarak ifade edilir. Kelime dağarcığı 2000'e ulaşır.
ONUNLA KONUŞUN Çocukla mümkün olduğu ölçüde sözel iletişim kurulmalıdır. Bunun için: * Çocuğumuzla doğumdan itibaren konuşmalıyız, ama bebek gibi değil. En iyisi sakin bir üslupla, açık, net kurulmuş basit cümlelerle konuşalım. 1-2 yaşlarındaki çocukla somut ve tekrarlayıcı bir dille konuşmak yararlı olur.
* Bebekler ve çocuklar genelde ne demek istediklerini bilirler, fakat ağızlarından çıkan sesleri ve kelimeleri anlaşılamayabilir.
* 3 yaşındaki çocuklar konuşmaktan zevk almaya başlarlar. Bu yaşta "fısıldama" çocuğun dikkatini çekebilir.
* 3.5 yaşlarında değişen, alçalıp yükselen ses tonu ve abartılan ifadeler çocuğun dikkatini çeker.
* 4 yaş dolayında anlama ve bilme seviyesi gelişmiştir.
* 5 yaşlarında çocuk dili kavramada yetişkine benzerlik gösterir. Övgü ve güldürüleri sever.
* İletişime çocuğun dikkatini çekerek başlamalı, konuşma mümkün olduğunca kısa tutulmalı.
* Çocuğumuza renkleri öğretelim. Renkler bize konuşma becerisi konusunda epey ipucu verecektir. Renk adları, miniklerin rahatlıkla telaffuz edebileceği seslerden oluşmaktadır.
* Onlara uzun kelimeler öğretelim. Çocuklar birçok yetişkinin zorlandığı uzun kelimeleri sever ve şaşırtıcı şekilde başarıyla telaffuz eder. Böylelikle de "dil sevgisi" geliştirirler.
* Bebeğimizin çıkardığı sesleri taklit edelim. Ona ismi ile seslenelim.
* Bütün bunlar için çocukla çok vakit geçirelim, ilgilenildiğini ve sevildiğini hissettirelim.
* Yaşıtları ile birlikte oyun oynamasını sağlayalım.
* Konuşma zorluğu gördüğümüzde dikkatini konuşma zorlukları üzerine çekmeyelim.