Kuraklık zam bahanesi İstanbul'un çeşitli semtlerindeki pazarlarda küresel ısınmanın izini sürdüm Fiyatlar pazara göre değişiyor. Asıl iddia şu: Kuraklığı fırsat bilip zam yaptılar
Semt pazarları halk ekonomisinin nabzının attığı yerlerdir. Alıcısıyla, satıcısıyla vatandaşın ekonomik fotoğrafı buralarda çekiliyor. Son günlerde "Kuraklık geldi fiyatlar bir türlü düşmüyor" sözleri çoğalınca, İstanbul'un değişik semtlerindeki bazı pazarları dolaşmak istedim. İstanbul'da 357 ayrı noktada semt pazarı kuruluyor. Özellikle salı, perşembe ve cumartesi günleri daha çok tercih ediliyor.
MEYVEYE ETKİSİ BÜYÜK Gerçekten de küresel ısınma semt pazarlarında özellikle meyveyi fena vurmuş. Fiyatlar bu mevsime göre çok yüksek. Hatta geçen yılla karşılaştırıldığında 2-3 katına çıkmış vaziyette. Bu kadar olmasa da sebze fiyatları da yüksek. Normalde çok ucuza yememiz gereken domates, fasulye, biber gibi ürünler, mevsim normallerinin üzerinde satılıyor. Meyvelerde ise üzüm, şeftali, kayısı ve özellikle incir birinciliği kaptırmıyor.
SEMTİNE GÖRE FİYAT Ama ilginç bir durum da söz konusu. Fiyatlar arasında semtlere göre neredeyse uçurum var. Mesela Yenibosna'da 50 kuruşa, ya da 1 YTL'ye satılan domates, Kadıköy'de, Bakırköy'de birdenbire 2.5- 3 YTL'ye çıkıyor. Markette ise 3.5-4 YTL'den alıcı buluyor. Yine İstanbul halinden çıkışı 90 kuruş ile 2 YTL arasında değişen üzüm Yenibosna'da 1 YTL'den satılırken, bazı pazarlarda 3.5 YTL'ye, marketlerde ise 4 YTL'ye kadar çıkabiliyor.
ETİKETLER ŞİŞİYOR MU? Bu çelişkinin sebebini sorduğumuz pazarcılar, semtine göre fiyatlandırma yapıldığını, bazı farkların da ürün kalitesinden kaynaklandığını belirtiyor. Fakat asıl başka bir iddia var ki o önemli. Çünkü bazı pazarcı esnafı fiyatların şişirildiğini öne sürüyor. Onlara göre, kuraklık yüzünden yaşanan sıkıntı abartılıyor ve bu bir zam bahanesi olarak kullanılıyor. Örneğin fasulye, domates gibi ürünlerdeki aşırı derecedeki fiyat artışları bu sebeple gerçekleşiyor.
'BİZ DE PAHALI ALIYORUZ' Pazarcı esnafı kendilerinin çok az kâr marjıyla satış yaptıklarını, hallerden ve toptancılardan ürünü pahalıya aldıkları için mecburen bu fiyatlarla sattıklarını belirtiyor. Pazarcılar; "Ürünlerin üreticiden hale, halden bize kadar gelen süreçte geçirdiği aşamalara iyi bakmak lazım. Kuraklık ürünü azalttı, kabul ediyoruz, ama bu kadar zam yapılması doğru mu bu iyi incelenmeli" diyor.