Seçimde zafer nasıl kazanılır?
70 yaşına dayanmış olan Bülent Ecevit, solun güvenilir lideri olarak yükselen imajını Öcalan'ın yakalanmasıyla avantaja dönüştürdü. Hiçbir siyasal reklama ihtiyaç duymayan DSP, 1999 seçimlerinde sandıktan birinci parti olarak çıkmayı başardı
***
Öcalan İmralı'ya Ecevit iktidara
1995 seçimlerinin ertesinde kurulan Mesut Yılmaz liderliğindeki DYP-ANAP Hükümeti; kabinede yer almayan Tansu Çiller'e dönük ANAP orijinli Meclis araştırma önergeleri üzerine kısa sürede dağılır. Ardından oluşturulan Refahyol Hükümeti. ülkeyi 28 Şubat sürecine götüren gerginliklere yol açar. 1995 seçim kampanyasında RP'yi PKK'dan daha büyük tehlike olarak gösteren Çiller'in RP ile koalisyon kurması. toplumun çeşitli kesimlerince ağır şekilde eleştirilir. 28 Şubat sürecinden sonra Refahyol Hükümeti yıkılır. 1997 yılının ortasında CHP'nin dışarıdan desteği ile ANAP ve DSP Anasol Hükümeti'ni kurar. 28 Şubat sürecinde esen rüzgarla, Refah Partisi kapatılarak, Necmettin Erbakan dahil parti üst düzey yöneticilerinin bir kısmına siyaset yolu kapatılır. Aynı siyasi kadro, Recai Kutan'ın önderliğinde Fazilet Partisi'ni örgütler. Ekonomik alanda sorunlar ağırlaşmıştır. Güneydoğu Asya ülkelerinde başlayan ekonomik kriz, Rusya'yı ve Latin Amerika ülkelerini vurur. Bu arada, PKK terörüne desteğini kesmesine yönelik olarak Suriye üzerinde geliştirilen baskı sonuç verir ve Abdullah Öcalan Suriye topraklarından sınır dışı edilir. CHP lideri Deniz Baykal, Türkbank'ın satışı konusunda Başbakan Mesut Yılmaz'ın Konut'ta Alaattin Çakıcı ile bağlantılı olduğuna inanılan işadamı Korkmaz Yiğit'le pazarlık yaptığı iddialarının gündeme gelmesi üzerine, hükümetten desteğini çeker. Hükümet dağılır. Ülkeyi erken seçimlere götürmek üzere Meclis'te 3. sırada bulunan DSP lideri Bülent Ecevit liderliğinde azınlık hükümeti kurulur. Seçimlerden hemen önce, 18 Şubat 1999 tarihinde Abdullah Öcalan Kenya'da yakalanarak Türkiye'ye getirilir. 1999 seçimlerinde ANAP Lowe Adam'la, CHP Alfa Reklam Üssü ve Cenajans'la, Fazilet Partisi İroni Plus'la, DYP Arter Reklam'la, MHP ise R/S/M Ajans'la çalışır.
CHP: BOŞ VERME, KARAR VER!
CHP kampanyası, kararsız seçmen kitlesinin siyasete ve seçimlere ilgisizliğini dikkate alarak başlar. Gazetelerde yayımlanan ilk ilanlarda, ön sayfalarda kırmızı zemin içerisinde beyaz "Boş verme" sözü kullanılır. Gazetenin ilerleyen sayfasında, CHP'nin altı okunun zeminde kullanıldığı tam sayfalık "Karar ver" ilanları yer alır. İlan metninde Baykal, "18 Nisan sadece seçim günü değil, 18 Nisan, hepimiz için tarihi bir fırsat. Ezilmeden, soyulmadan, başı dik ve mutlu yaşayabileceğimiz bir Türkiye yaratmak için 'seçimini' yap. Sakın boş verme! 18 Nisan'da sizden 'karar' vermenizi bekliyorum" demektedir.
DYP 'YETER' DEDİ
DYP Genel Başkanı Tansu Çiller, seçimler yaklaşırken kavgacı bir politika izler. 28 Şubat sürecinde Necmettin Erbakan'ın istifasıyla Başbakanlık'ın kendisine geçmesini beklerken, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in hükümet kurma görevini ANAP lideri Mesut Yılmaz'a vermesiyle başlayan süreç, Tansu Çiller'in politikada giderek hırçınlaşan bir noktaya gelmesine neden olur. "Kartelle kavgam, milletle sevdam bitmeyecek!" başlıklı ilanda, elinde purosuyla poz veren bir patron fotoğrafının altında "Tehditlerden geçtim! Boyun eğmedim!" denilir. "Lobilerle kavgam, milletle sevdam bitmeyecek" başlıklı ilanda, "Ateşten geçtim, boyun eğmedim" ifadesi kullanılmıştır. DYP kampanyasının tamamında 2 ayrı slogan eş zamanlı olarak kullanılmıştır. Bunlardan birincisi Demokrat Parti'ye 1950 seçimlerinde iktidar yolunu açan sloganın bir benzeridir. "Yeter! Hak milletin!" İkincisi ise "Çaresi var! Çözüm birlikte, çare bizde!" sloganıdır.
DSP, ÖCALAN İLE OY TOPLADI
Terör örgütü PKK'nın lideri Abdullah Öcalan'ın Kenya'da yakalanarak Türkiye'ye getirildiği sabah, Bülent Ecevit'in radyo ve TV'lerden yaptığı konuşmada başarının Türkiye Cumhuriyeti'ne ait olduğunu açıklaması, bütün hesapları altüst eder. Ecevit konuşmasıyla; seçmen zihnindeki dürüst ve temiz siyasetçi kimliğini, bilge devlet adamı imajıyla birleştirmiştir. DSP'nin oyları Ecevit'in bu tavrıyla yükselir. Seçimlerden galibiyetle çıkan DSP, siyasal reklam çalışmalarını kendi bünyesinde yürütmüştür. Solda DSP'nin giderek yükselen gücü, CHP'nin Türkiye'nin en sorunlu döneminde ülkeyi hükümetsiz bırakmış olması ve DSP Azınlık Hükümeti döneminde PKK lideri Abdullah Öcalan'ın yurt dışında yakalanarak Türkiye'ye getirilmesinin verdiği rahatlıkla, DSP profesyonel bir yardıma gereksinim duymaz.
FAZİLET: ÖZLEDİĞİN TÜRKİYE İÇİN
1999 seçimlerindeki Fazilet Partisi kampanyası, Refah Partisi'nin geçmişte yaptığı kampanyaların tekrarı gibi algılanabilir. "Mutfaktaki yangını kim söndürecek?" başlıklı ilanda, elinde boş tencere ile görüntülenen geleneksel Fazilet seçmeni kategorisindeki bir ev hanımına "Ancak Fazilet" diyerek yol gösterilir. Bir elinde kitabı, diğer elinde gözlüğü ile okumuş yazmış bir seçmenin fotoğrafının kullanıldığı "Gelişmiş ülkelerdeki özgürlüklere bizi kim kavuşturacak?" başlıklı ilanda "Dünyada gazetecilerin, yazarların, şiir okuyanların mahkum edildiği kaç ülke kaldı? Düşünce ve inanç üzerindeki baskılar bütün milletin derdidir. Fazilet sizden herkesin düşüncesini özgürce tartışabildiği, devletin vatandaşına, vatandaşın devletine güvendiği bir Türkiye için oy istiyor" denilir. "Çocuklarımızı ve gençlerimizi uyuşturucudan kim kurtaracak?" başlıklı ilanda da aynı yol kullanılır. Ancak, 28 Şubat ile başlayan süreç Fazilet'in gerilemesine yol açmıştır. Necmettin Erbakan'ın Başbakanlık'ı sırasında yaptığı hatalar, Refah'a giden tepki oylarının Fazilet'e kanalize olmasını engellemiştir.
MHP SESSİZ KADROLAŞMAYI SEÇTİ
1995 seçimlerinde Parlamento dışında kalan MHP, efsanevi lideri Alparslan Türkeş'in ölümünden sonra Genel Başkanlık koltuğuna Tuğrul Türkeş'in oturmasıyla bir iç çalkantı ve Genel Başkanlık mücadelesine sahne olur. Devlet Bahçeli'nin Genel Başkanlık'ı elde etmesinden sonra, MHP sessiz bir kadrolaşma hareketi başlatır. MHP'nin yaptırdığı kampanyanın sloganı, "MHP iktidar oluyor" şeklindedir. "Meclis iradesine kavuşuyor" başlıklı ilanda, Türk milletine seslenilerek "Biz istikrar için kararlıyız. Millet iradesini temsil için kararlıyız" denilerek, yeni çağa Türk mührünü vuracak beklenen lider Dr. Devlet Bahçeli'nin geldiği, lider ülke projesiyle MHP'nin geldiği söylenir.
SEÇMENDEN İLGİNÇ DERSLER:
18 Nisan 1999 seçimleri, siyasal reklamcılık tarihimizin en ilginç sonuçlarının alındığı bir seçimdir. DSP % 21.7 oy oranıyla 136, MHP % 18 oy oranıyla 129 milletvekili çıkartır. Fazilet Partisi ise % 15.4'lük oy alarak 3'üncülüğe geriler ve 111 koltuk kazanabilir. Merkez sağdaki erime devam eder: ANAP % 13.2'lik oy oranıyla 86, DYP ise % 12.26'lık oy oranıyla 85 milletvekilliği elde eder. 1999 seçimlerinin en büyük dersi ise Cumhuriyet'i kuran ve diğer bütün partileri doğuran Atatürk'ün partisi CHP'ye verilmiştir. Seçmen en sıkıntılı dönemde zar zor kurulmuş bir hükümeti bozan CHP'yi, % 8.7'lik oy oranıyla Meclis dışına atarak cezalandırmıştır.
Necati Özkan
|
Servisi 
