Yeni nesil sağlıksız
Ergenlik döneminde beslenme şekline dikkat etmeyen, sık sık diyet yapıp öğün atlayan gençlerin sağlığı bozuluyor; ortaya çıkan ciddi hastalıklar geleceğimizi tehdit ediyor.
ERGENLİK çağındaki pek çok gencin acı kaderi obezite, yanlış beslenme sonucu ortaya çıkıyor. Obezite ile birlikte gençler, solunum (uyku apnesi), dolaşım (kan basıncı yüksekliği, damar sertliği, kalp hastalıkları), metabolik (şeker hastalığı) gibi birçok hastalığın pençesine düşüyor. Gençlerin beslenme yanlışlarını ve yapılması gerekenleri Prof. Dr. Hüseyin Güvenç anlattı.
FİZİKSEL DEĞİŞİMLER
Ergenlik fiziksel ve psikososyal yönden hızlı büyüme, gelişme ve olgunlaşma süreçlerinin söz konusu olduğu çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemidir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre 10-19 yaş grubu ergen olarak kabul edilir. Ergenlik dönemi kızlarda 10-12, erkeklerde 11-14 yaşlarında başlar ve ortalama 3-6 yıl sürer. Bu süreç boyunca vücutta cinsiyet hormonlarına yönelik olarak değişik fiziksel farklılaşmalar olur. Özellikle yağ, kas ve kemik yapısında değişiklikler gözlenir. Kız çocuklarında göğüs ve kalçalar belirginleşir, erkeklerde kalçalar küçülür, vücut kaslı ve az yağlı bir görünüm alır. Psikososyal yönden ergenlerde aileye olan bağımlılık azalabilir; arkadaşlara yöneliş başlar. Yeme alışkanlıkları da değişir.
ARKADAŞLARI ETKİLİYOR
Beslenme; insanın büyümesi, gelişmesi sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğelerini yeterli miktarda alıp vücutta kullanmasıdır. Besin gereksinimleri, proteinler için yüzde 15-20, yağlar için yüzde 35-40 ve karbonhidratlar için yüzde 45-50 olarak belirlenmiştir. Ayrıca vitaminler (yağda eriyen A, D, E , K ve suda eriyen B grubu, C vitaminleri ) ve kalsiyum, demir, çinko, flor gibi mineraller de zorunlu besin öğelerindendir. Büyümede, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması için beslenmenin önemi yadsınamaz. Beslenme alışkanlıkları aile ve arkadaş çevresi tarafından etkilenir. Ek olarak ergenlik dönemindeki hızlı büyüme ve yine bu yaşlarda sporla uğraşma olgusu da enerji ve besin maddelerinin ihtiyacını artırır. Yetersiz-yanlış beslenme birçok sağlık sorununa neden olur. Demir eksikliği anemisi en sık süt çocukluğu, ergenlik (% 25) ve gebelik döneminde görülür. Yetersiz- yanlış beslenme, hızlı büyüme ve ihtiyacın artması, C vitamini eksikliği ile bağırsak parazitlerinin en önemli nedenleridir. Ergenlerin en önemli sorunlarının başında guatr tiroid bezinin büyümesi gelir. Hastalık, besinler ve su ile yetersiz iyot alınması sonucu gelişir. İyotlu tuz kullanımı önerilir. Obezite (şişmanlık) ise ideal ağırlığın yüzde 120'den fazla olma durumudur. Ailesel eğilim, fazla besin tüketimi, yetersiz aktivite (bilgisayar ve TV alışkanlıkları), yanlış beslenme (fast-food, ayaküstü beslenme, abur cubur) en önemli nedenleridir.
FAST- FOOD BESLENME
Hızlı yaşam temposunda gençler, daha çok hamburger, kızarmış patates, pizza, tost, sandviç, pide, lahmacun, gazlı içeçekler ve kahve gibi besinlere yöneliyor. Orta düzeydeki bir fast-food menüsündeki enerji içeriği 400-1500 kcal kadardır. Bu enerjinin çoğu doymuş yağ ve şeker kaynaklıdır. A, C vitamini ve kalsiyum yönünden bu gıdalar yetersizdir.
TEDAVİSİ KOLAY DEĞİL
Fast-food beslenme alışkanlığı genellikle şişmanlıkla sonuçlanır. Bu da, psikososyal (akranlardan ayrılma, alay edilme), solunumsal (uyku apnesi), dolaşımsal (kan basıncı yüksekliği, damar sertliği, kalp hastalıkları), metabolik (şeker hastalığı) sorunlara yol açar. Şişmanlığın tedavisi zordur. Eğitim ve davranış değişikliği zorunludur. Düzenli ve yeterli egzersiz yapmak şarttır. Günlük 1000 / 1500 kcal'- lik diyet uygulanması gerekir. Günümüz yaşamında fast-food beslenmeyi tümüyle ortadan kaldırmak mümkün olmadığından kabul edilebilir değişikliklerle kullanılabilir bir şekle getirmek olasıdır.
|
Servisi 
