Vitaminlerin azı karar çoğu zarar
Eksikliğinde organizmanın çalışması, doku ve hücre metabolizmasında bir takım aksaklıklara yol açan vitaminlerin fazla kullanımı da sağlığı olumsuz etkiliyebiliyor....
Vitaminler; kalori ve besin değeri içermeyen ancak insan bedenindeki hücre ve organların düzgün çalışabilmesi, metabolik olayların gerçekleşebilmesi için gerekli, yiyecekler ya da içeceklerle belirli miktarda alınması gereken, ileri biyolojik etkinliğe sahip organik bileşiklerdir. İnsan bedeni vitaminlerin büyük çoğunluğunu hiçbir şekilde üretemez ya da gereksiniminin çok altında üretebilir. O yüzden dışarıdan alınmaları önemlidir. İnsan bedeni ancak bir miktar A vitamini öncülü, D vitamini ve gereksinimin çok altında Niasin üretebilir. Vitamin alımındaki eksiklikler sonucunda insan organizmasının çalışmasında, doku ve hücre metabolizmasında bir takım aksaklıklar oluşur. Mevsim dönümlerinde bağışıklık sistemimizin ve enfeksiyonlara karşı savunmamızın zayıflaması, özellikle yaşlı, çocuk, gebe ve kronik hastalığı olan grup için önemlidir. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Görgülü, vücudumuz günlük vitamin ihtiyacı ve gereksiz vitamin kullanımının zararları konusunda bilgi verdi. Vitaminler ana olarak iki gruba ayrılıyor. Bunlar; yağda eriyen A, D, E, K vitaminleri ile suda eriyen B grubu vitaminler (B1, B2, B3, B5, B6, B9-folik asit- ve B12), C vitamini, Biotin (H vitamini) ve P vitaminidir.
Günlük gereksinim Sigara, alkol kullanımı, gebelik, hastalık hali, kanser tedavisi, sindirim sistemi rahatsızlıkları, hormonal rahatsızlıklar ve bazı çevresel etkenler vitamin gereksinimini arttırıyor. Ancak vücuda gereğinden çok alınan vitaminler hiçbir yarar sağlamıyor. Fazla vitaminlerin büyük kısmı değişime uğramadan safra yolları ya da böbrek aracılığıyla atılıyor. İşte vitaminlerin kaynakları ve fazla alınımında doğabilecek rahatsızlıklar:
Vitamin A: Süt, yumurta ve bazı yeşil sebzelerde bulunur. Gereğinden fazla alındığında oldukça toksik etki yapar, günlük 50 bin ünite üzeri alımlarda bulantı, kusma, baş ağrısı, iştahsızlık, görme bozukluğu, kas ve eklem ağrılarına neden olur, yalancı beyin tümörü bulguları gösterir. Özellikle gebe kadınların bir günde 20 bin ünite üzeri A vitamini almaları sonucunda, bebekte bedensel ve zihinsel sakatlıklar oluşabilir. Gene A vitamininin öncülü olan Beta karoteninin gereğinden fazla alınması benzer yan etkiler yapabilir.
Vitamin D: Süt ve süt ürünleri D vitamini kaynağıdır. Ayrıca vücut güneş ışınları ile kolesterolden D vitamini sentezi yapabilir. Günde 5 bin üniteden fazla D vitamini alınması kabızlık, karın ağrısı, ağızda kuruma, böbrekte taş oluşması, elektrolit bozukluğu ile kalpte fonksiyon ve ritim problemi yaratabilir.
Vitamin E: Bitkisel yağlar, kuruyemişler, yeşil yapraklı bitkiler ve ette bulunur. Günlük bin ünite üzerinde birtakım yan etkiler görülür.
Vitamin C: Taze meyve, sebze, özellikle turunçgillerde bulunur. Günlük 1 gram, önerilen güvenli üst dozdur. Daha yüksek kullanımda sindirim sistemi tahrişleri, bulantı, karın ağrısı, kanda elektrolit bozukluğu ve böbrek taşı gibi problemler ortaya çıkar.
Vitamin B6: Tavuk, balık, yeşil yapraklı sebzeler, patates, muz, kuruyemiş ve kepekli ekmekte bulunur. Bazı sinir tahribatlarının tedavisinde kullanılsa da 6 aydan uzun süre 100 mg üzerinde kullanılması sinirlerde tahribatı arttırabilir, günde 2 bin mg üzeri kullanımlarda tahribat çok daha hızlı olur.
Vitamin K: Kanda pıhtılaşmayı sağlayan ve hayvansal kaynaklı olan bu vitamin fazla alınımı ancak tedavi sırasında yüksek doz verilmesiyle olur, bu kişilerde kanın pıhtılaşma ve emboli oluşma riski oluşabilir.
|