Yemeğin tadına bakmadan tuz atanlardansanız, bu alışkanlığınızın troid bezlerinize vereceği hasarı ciddiye almalısınız. İşte tuzlu yemenin zararları.
Bugün sizlerle troit hastalıklarında beslenme konusunu inceleyeceğiz. Bazı bireylerin kilo alma veya vermeleri, metabolizmanın çalışmasını kontrol eden tiroit hormonlarındaki problemlere bağlı olabilir. Bunların tanısının konması ve gerekiyorsa tedavisinin hekiminizce programlanması çok önemli. Hastalık hakkında bugün bize Dr. Dehan Yazıcı bilgi veriyor. Beslenme, psikolojik bilgiler ve kolay diyet yiyecek tarifi konusunda ise diyetformula ekibinden destek aldık. TİROİD BEZİ NEDİR? Tiroid bezinin önemi son yıllarda ülkemizde belirgin olarak artmaktadır. Tiroid boynun ön kısmında yer alan ve lob adı verilen iki kısımdan oluşan bir salgı bezidir. Salgıladığı tiroid hormonlarının işlevleri son derece geniş bir yelpazeye sahiptir. Kalp ve beyin problemlerinden duygusal hayatımıza, kilolarımızdan çarpıntıya, regl problemlerine, saç dökülmesine kadar herşeye neden olabilmektedir. Tiroid bezinin problemleri de bir hayli çeşitlidir; basit büyümesinden nodüllerine, iltihaplarından kanserlerine, çok çalışmasından az çalışmasına kadar birçok tiroid problemi mevcuttur. Gerek görüntüleme yöntemleri, gerek laboratuvar tetkikleri gerekse de biyopsi bu problemleri ortaya koymada net bir rol oyanamaktadır.
GUATR NASIL GELİŞİR? Tiroid bezinin büyümesine guatr denir. İçinde normal dışı doku, yumru oluşmasına nodül adı verilir. Bezin iltihaplarının genel adına tiroidit denirken, hormonların aşırı salgılanmasına hipertiroidi, az salgılanmasına ise hipotiroidi adı verilmektedir. Tiroid bezi çok çalıştığı zaman kilo kaybı, çarpıntı, el titremesi, terleme, sinirlilik, saç dökülmesi, tansyion değişiklikleri, ishal vb gözükürken, az çalışmasında ise metabolizma yavaşlamakta ve kilo alma, yorgunluk, iştahsızlık, ciltte kuruluk, tırnaklarda kırılma, üşüme, kabızlık, ödem, depresif hal vb. değişimler olabilmektedir. İYOT MİKTARI ÖNEMLİ Tiroid problemlerinde iyot eksikliği, stres ve kalıtım son derece önemli rol oynamaktadır. Hergün almamız gereken iyot miktarı 100-300mcg olmalıdır. Bunun az veya çok oluşu da tiroid problemlerine neden olabilmektedir.
TROİD ÇEŞİTLERİ Tiroit hormonundaki dengesizlikler, büyüme - gelişme ve beyin fonksiyonlarında problemlere neden olabilir. Ayrıca tiroit bezleri, metabolizmayı dengeleyerek, vücudun kalori yakma hızını belirler. Troidin az çalışması hipotroit (%15-30 kilo alımıyla sonuçlanır), fazla çalışması ise hipertroittir. Hipotroitte kilo alımı görülebilir. Beslenme önerilerinin temeli, yeterli miktarlarda iyot içeren besinlerin alımı ve iyot kullanımını azaltan besinlerin daha sınırlı tüketilmesiyle gerçekleşir. TROİDDE BESLENME * Genel olarak sağlıklı bir diyet tüketebilirisiniz. Bu diyet, karbonhidrat, protein, yağ, vitamin-mineraller, posa ve su yönünden zengin olan tüm yiyeceklerin, diyetisyeniniz tarafından, kişiye özel önerilen miktarlarda tüketilmesi gereklidir.
* Mantar ve bira mayası aşırı tüketilmemelidir. * Sarımsak, su teresi, yumurta sarısı gibi besinleri tüketirken dikkatli olmalısınız. * Yer fıstığı, çam fıstığı, hardal, darı gibi besinleri pişirerek tüketmeniz daha uygun olabilir. * Diyetinizle yeterli düzeyde iyot aldığınızdan emin olun. SPOR YAPMAK ŞART Egzersiz troit bezinin salgısını ve salgılanan troit hormonuna karşı doku duyarlılığını artmasını sağlar. Metabolizma yavaş çalışıyorken egzersizle ve kas kütlesinin artırımıyla metabolizma hızı artılırılabilir.
BUNLARA DİKKAT
İyotlu besinleri kimler kullanabilir? Nodüler guatrı, hipertiroiti olanlar iyotsuz tuz yemelidirler. Aşırı iyot alımında 'Hashimoto Troidi' oluştuğu için bu gibi durumlarda iyotlu besinlerin tüketimi sınırlandırılmalıdır.
İyotlu tuz kullanmayın İyotlu tuz, karanlık, ışık görmeyecek şekilde, nemsiz, ağzı kapalı kapta bulundurulmalıdır. Yemek pişerken tuz eklenirse veya pişirme suyu dökülürse, iyot içeriğinin yarısının azaldığı unutulmamalıdır. Yemeğe piştikten sonra tuz eklemek alışkanlık haline getirilmelidir.
Yaşa Göre İyot İhtiyaçları: 100 ile 300 microgram arasında değişir. O- 6 ay (Eksiklikte guatr, hipotroidi, mental gerilik görülebilir) 7- 12 ay 130mcg (Çocuk+gençlerde, guatr, hipotroit, beyinselfonksiyon bozukluğu büyüme geriliği) 1- 8 yaş 90mcg 9- 13 yaş 120mcg 14 yaş üstü 150mcg (Eksiklikte guatr görülebilir) Gebelikte 220mcg