Ağır kaldırmanın bedeli çok ağır
Önemsiz gibi görünen küçük hatalar, cerrahi müdahaleye kadar gidebiliyor İşte, stresin de etkili olduğu bel ve boyun fıtığının nedenleri ve korunma yolları.
Bilgisayarın önünde geçirilen saatler, masabaşında geç vakitlere kadar süren yoğun iş temposu... Çağımızın hastalığı stresin de tetikliyicisi olduğu bel ve boyun fıtıkları uzun süredir hayatımızın parçası. Oysa uykusuz geceler geçirten, avuç avuç ilaçlar yutturan bu hastalıklardan korunmanın yolları elimizde.
BEL FITIĞININ NEDENLERİ
Yaşa bağlı olarak gelişen dejenerasyon, ters bir hareket, bazen düşme veya ağır bir şey kaldırma gibi durumlar bel fıtığına neden olabilir. Bir kıkırdak dokusunun sinir dokusuna baskı yapması anlamına gelen bel fıtığı, tamamen mekanik bir olaydır. Her bel ağrısı, bel fıtığı demek değildir. Bel fıtığı oluşumunu kolaylaştıran etkenler iki gruba ayrılır:
Kişisel etkenler: Kötü duruş, kondisyon yetmezliği, sırt-bel kaslarının güçsüzlüğü, aşırı kilo ve sigara içmek örnek gösterilebilir.
İşle ilgili etkenler: Ağırlık kaldırma, uzun süre aynı pozisyonda kalma, öne eğilme ve dönme hareketleri gibi fiziksel etkenler ile işinden memnun olmama, yetersiz arkadaş desteği, iş baskısı gibi psikolojik etkenler söz konusudur. Bel fıtığı, yük ile belin dayanıklılığı arasındaki dengeye bağlıdır.
YÜKSEK RİSK GRUBU
Hemen her işyeri ve tüm iş kollarında bel fıtığı riski vardır. Mesleki bel ağrısı için elle taşıma işleri olarak adlandırılan, mekanik yardımcı kullanılmaksızın ağırlık kaldırma, indirme, taşıma, eğilme ve dönme gibi fiziksel aktiviteler yapanlar yüksek risk altındadır. Riskin daha fazla olduğu işler şunlardır:
* Ağır sanayide çalışanlar (Metal sanayi, otomobil üretimi gibi)
* İmalat sektöründe çalışanlar (Fabrikalar, yiyecek ve içecek üretim ve satış yerleri, gibi)
* Hizmet sektöründe çalışanlar (Oteller, restoranlar gibi)
* Sağlık sektöründe çalışanlar (Hastaneler, yaşlı bakım evleri gibi)
OBEZİTE VE GEBELİK
Bel fıtığı olanlar arasında kadın ve erkek farklılığı gözlenmiyor. Aşırı kilolar, omurgaya binen yükü artıyor. Diskin fıtıklaşmasına neden olacak etkenlerin başında, binen yükün miktarının geldiği biliniyor. Diğer bir deyişle az kilo taşımaya alışmış bel, fazla yüklenme karşısında zorlanıyor. Bu tip zorlamalar disk yastıkçığının erken yaşta dejenere olmasını ve ileride fıtık benzeri durumların ortaya çıkmasına neden oluyor. Hamilelikte kilo almaya ve rahimdeki büyümeye bağlı olarak beldeki eğriliğin derecesinde artış olur. Aşırı kilo, gebelik gibi vücut ağırlığının arttığı durumlarda diskler, bu ağırlığı dengeli bir şekilde bacaklara yükler. Ani bir hareketle bu dengede bozulma olursa, diskin bir kısmına binen fazla yük orada fıtıklaşmaya neden olur. Gebelikte aşırı kilo alımı mevcut olan fıtık keselerinde veya fıtık öncüsü bel lezyonlarında artışa neden olarak bu bölgede ağrı veya ayağa vuran siyatiğe yol açabilir.Gebelikte bel fıtığı doktor kontrolleri altında uygun fizik tedavi, ilaç kullanımı, yatak istirahatı ile tedavi edilmeye çalışılır. Nadiren cerrahi yöntemlere başvurulur. Bel fıtığı mevcut olan gebe hastalarda genellikle sezaryen ile doğum tercih edilir. İşini sevmeme, takdir edilmeme sürekli bir gerginlik yaratıyor. Kasların aşırı gerilmesi de bel fıtığına zemin hazırlıyor. Ekonomik, sosyal ve psikolojik problemler bel kaslarında kasılmalara ve ağrılara neden olabiliyor. Bu durumda psikolojik tedavi uygulanabiliyor.
SPORUNU SEÇ
Spor türleri bel omurlarını farklı yönde etkiler. Bel omurları için en ideal spor, yüzmedir. Yürüyüş omurga kaslarının kuvvetlenmesi için önemlidir. Tenis gibi sporlar ani hareketler gerektirdiğinden omurga için riskli olabilir. Futbol, basketbol, jimnastik sporlarını yoğun bir şekilde yapanlarda daha fazla bel ağrısına rastlanmaktadır. Bu nedenle bu sporları yapanların bel ve sırt kaslarını güçlendirmeleri ve esneklik kazandırmaları gerekir Sigara bel omurları arasında yastıkçık görevi gören disklerin beslenmesini bozarak bel ağrısına zemin hazırlar.
BEL KADAR ÖNEMLİ
Ev işleri, dikiş nakış, temizlik, perde asma gibi aktivasyonlar boyun ağrılarını arttıran faktörlerdir. Bu yüzden kadınlarda boyun ağrılarının görülme sıklığı fazladır. Çevremizdeki her üç kişiden biri hayatı boyunca en az bir kez boyun ağrısı çeker. Masa ve tezgah başında çalışanlarda, bilgisayar kullananlarda boyun ağrısı yaygındır. Özellikle kadınlarda yaşın ilerlemesiyle ağrı artar. Boyun ağrısıyla birlikte sırt-omuz ağrısı, ellerde uyuşma, baş dönmesi, dengesizlik ve baş ağrısı görülebilir. Boyun fıtığı bazen şikayete yol açmaz, bazen de baskının büyüklüğüne göre, boyun ve kol ağrısı, kaslarında kuvvet kaybı, ellerde his kusuru ve uyuşma görülür.
BOYUN FITIĞI NEDENLERİ
* Boyun omurları arasında kıkırdağın yıpranması
* Baş öne eğik olarak uzun süreli çalışma (masa başa işleri)
* Ani ve güçlü boyun hareketleri (ağır kaldırma, ani ters dönüşler)
* Geçirilmiş boyun travması
* Spor yaralanmaları
* Arabada ani fren yapılması veya trafik kazası
* Osteoporoz (kemik erimesi) boyun fıtığına yol açıyor.
KİMLER RİSK ALTINDA
* Endüstride tekrarlamalı hareketlerle çalışanlar (montaj işleri, konfeksiyon, gıda ve hizmet sektörü)
* Bilgisayar kullananlar
* Müzisyenler
* Diş hekimleri
* Sporcular
BUNLARA DİKKAT EDİN
* Asla ağır cisimleri kaldırmayın, çekmeyin ve itmeyin. Taşıyacağınız yükleri her iki elinize eşit bölün.
* Başınızla yük taşımayın. Baş seviyesinin yukarısına doğru yük kaldırmayın.
* Boynunuzu öne eğik veya aynı pozisyonda sabit tutmayın.
* Özellikle bilgisayar ve tezgah başında 30 dakikada bir pozisyon değiştirin.
* Telefonu konuşurken, boyun- omuz arasına sıkıştırmayın.
* Otururken sırtı düz tutun ve muhakkak arkanıza yaslanın.
* Gerekirse boyun kıvrımınıza uyan boyun yastığı ile boynunuzu takviye edin.
* Yatak dışında boynunuz düşercesine uyuya kalmayın.
* Aşırı yüksek yastık kullanmayın. Boyun yastığı tercih edin.
* Çalışma şartlarınızı ve koşullarınızı iyi düzenleyin.
* Hayata bağlı kalın. Spor yapın. Motivasyonunuzu arttırın.
YARIN: BELİN KORUNMASI YÖNTEMLERİ
Erhan DOĞAN
|
Servisi 
