Ruh halimiz mevsimlere göre farklılık gösteriyor; yaz aylarında sevinçli ve hareketli olmamıza karşın, kışın içimize bir hüzün çöküyor. Tıp bilimine göre bunun adı SAD.
Yapılan araştırmalar farklı kentlerde, farklı iklimlerde yaşayan milyonlarca insanın mevsimsel depresyon geçirdiğini gösteriyor. Güneş ışınları kişiler üzerinde fiziksel ve ruhsal açıdan oldukça faydalı. Örneğin, yaz aylarında, hepimiz tatil sevincini, güneşli günlerin varlığını hatırlatıyoruz. Olaylara yaklaşımımız, kendimize duyduğumuz güven, sorunları çözmedeki rahatlığımız, gezme isteği ve uykudan erken uyanma yaz aylarının en belirgin etkisi. Yağmurlu ve kapalı havalarda ise, yani sonbahar ve kış mevsiminde bu pozitif duygular yerini mutsuzluk, iç sıkıntısı, yorgunluk, stres ve bir süre sonra da uyku hali ile bitkinliğe bırakıyor. Özellikle kadınların yılın belli bir döneminde kendilerini mutsuz ve yorgun hissetmelerinin sebebi bilimadamlarına göre çok açık. Tıpta bu ruhsal sorun "Mevsimsel duygulanım bozukluğu" (SAD) olarak adlandırılıyor. Yani bu rahatsızlığın sebebi güneş ışığının önemli ölçüde azalması. Hastalık; depresyon, uyuşukluk, dikkati bir konu üzerinde toplayamama, endişe, hüzün, aşırı yemek yeme ve kilo alma gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Kadınlar mevsimsel depresyona erkeklerden 4 kat daha fazla giriyor ve ekvatordan uzaklaştıkça da ortaya çıkan semptomlar artıyor.
Psikolojik tedavi... Diem Psikiyatri ve Psikoterapi Merkezi'nden Dr. İbrahim Hakkı Şahinler de gün ışığı görmeyen mekanların ve kapalı havaların şiddetlendirdiği mevsimsel duygulanım bozukluklarının tedavisinde, gün ışığının büyük ölçüde etkili olduğunun altını çiziyor. Şahinler "Bu tür mekanların şiddetlendirdiği ruhsal çöküntü, kış mevsimine göre, güneşli günlerde çok daha kolay tedavi edilebiliyor" diyor.
Hormonlar etkileniyor Mevsimsel duygulanım bozukluklarında rol oynayan melatonin ve serotonin hormonları da gün ışığından olumlu yönde etkileniyor. Kişinin ruh hali ve enerji seviyesinde baskın olan melatonin, günün erken saatlerinden başlayarak azalıyor, geceleri ise yükseliyor. Bu durumda, hastanın gün ışığından yararlanması melatonin hormonu salgısını artırıyor. Böylece gün ışığı, yaşanan depresyonun şiddetini azaltıyor. Uzmanlar SAD hastalığının tedavisi için psikolojik yardım almaları gerektiğini söylerken, ilaçların yanısıra çeşitli küçük destek önerilerini de sıralıyorlar.
