Geleneksel el sanatlarımızdan ebru, yakın zamana kadar unutulma tehlikesiyle karşı karşıyaydı. Suya resim yapma sanatı olan ebru, sabır ve emek gerektiriyor.
"Suya yazı yazılır mı?" diye sorulsa herkesin "hayır" diyeceğini kestirmek zor değil. Ancak suya yazı da yazılıyor, resim de yapılıyor. Üstelik yüzyıllardan beri... Gizemli bir ahenk taşıyan ebru sanatı, su yüzeyinde dans eden renklerin kağıtla kaynaşması, buluşması demek. Kağıt süsleme sanatlarının en önemlilerinden biri olan ebru, gerçekten su yüzüne resim yapmaktan ibaret. Sabır ve emek gerektiren bir sanat olan ebrunun tekrarı ve geri dönüşü olmadığından, bir eserin ikinci kere ortaya çıkartılabilmesi mümkün değildir. Ebru çalışması, kitreli suyun yoğunluğu, boyalardaki öd miktarı, ortam sıcaklığı, nem ve sanatçının iradesi dışında daha pek çok değişken bir arada değerlendirilerek yapılır. Her desenin, her rengin, her çizginin oluşabilmesi için değişkenlerin istenilen değerlere getirilmesi gerekir, bu da sabırla, zamanla, emekle olabilir.
ÇOCUKLARA İSİM OLDU Usta-çırak usulü ile öğrenilen ve birçok eski eserde süsleme amacıyla kullanılan, geleneksel el sanatlarımızdan olan ebru, çocuklara isim olmasına rağmen yakın zamana kadar unutulma tehlikesi ile karşı karşı karşıya bulunuyordu Ancak, son yıllarda açılan kurslar ile yavaş yavaş yeniden canlandırılmaya çalışılıyor. Ebru'nun anlamı konusunda çeşitli kaynaklar bulunur. Bazı kaynaklar ebrunun, yüz suyu anlamına gelen "ab-ı ru" sözcüğünden, bazı kaynaklar ise Orta Asya dillerinden Çağatayca'da hareli görünüm, damarlı kumaş ya da kağıt anlamına gelen "ebre"den geldiğini bildidir. En yaygın kanı ise, kelimenin kökeninin Farsça; bulutumsu, bulut anlamına gelen "ebri" den geldiğidir. Modern kentin hızlandırılmış yaşamlarına kısa bir mola vermek isteyenler, çeşitli hobilere yöneliyorlar. Günümüz insanları bir meslek öğrenmek, ya da bir sanatçı olmaktan çok, stres atmak, rahatlamak, bir şeyler yapabilmenin gururunu yaşamak için kurslara giderek, istedikleri dalda eğitim alıyorlar. Böyle bir talep karşısında da şehrin birçok yerinde yüzlerce branşta eğitim veren kurslar hızla açılmaya devam ediyor. Kadıköy'de bulunan Anahtar Bilim ve Sanat Atölyesi bu eğitimi veren kurslardan sadece biri. Atölye'de ebrudan desene, fotoğraftan mozaiğe kadar bir çok dalda kurs veriliyor. Ayrıca çocuk atölyesinde de birçok konu bilimsel deneylerle öğretiliyor. Evli ve bir çocuk annesi olan finansçı Mine Yenerkol (35), ebru kursuna başladığının ilk günü olduğunu belirterek, "İlkokuldayken öğretmenimiz yapmıştı. O zamandan beri aklımdaydı. Uzun zamandır ebru sanatını izliyordum. Zaten niyetim vardı ve nihayet başladım. Göründüğü kadar kolay değil ama oldukça zevkli. Bir tekne alıp evde devam etmeyi de düşünüyorum" dedi.
TAM BİR STRES İLACI Anahtar Bilim ve Sanat Atölyesi'nde ebru yapan yedi yıllık evli bankacı Tümay Bozkurt (33), daha önce seramik eğitimi aldığını belirterek, "İki ay önce ebruya başladım. Eskiden beri ebruya merakım vardı ama gönlüme göre bir yer bulamamıştım. Evime yakın olduğu için buraya geliyorum. Hafta içinde yaşadığım stresi burada atıyorum. Su yüzüne resim yapmak gerçekten strese çok iyi geliyor. Bir şey ile uğraşmazsam bunalırım" diye konuştu. Bozkurt, mimar olan eşinin böyle bir uğraşı olmadığını, ancak kendisinin ilgilenmesinden oldukça memnun olduğunu söyledi. Özel bir şirketin finansman bölümünde çalışan Gülcan Vardarlı (34) da katıldığı kursta bir aydan beri ebru yapıyor. Ebrunun eskiden beri ilgilendiği bir alan olduğunu belirten Vardarlı "Evime yakın bir kurs bulunca başladım. Ebru yapmak insanı rahatlatıyor. İnsanın kendisi ile ilgili bir şey yapması çok önemli. Zamanını da boşa harcamamış oluyor" şeklinde konuştu.
ÜNİVERSİTELİLER DE VAR Atölyenin Desen ve Fotoğraf kursuna yeni başlayan 22 yaşındaki Melis Sergici, Açıköğretim Fakültesi Okul Öncesi Öğretmenliği son sınıf öğrencisi. Fotoğrafçılık kursuna gelen Sergici, "Fotoğrafa olan merakımı burada gidereceğim. Şu ana kadar sadece kendimi çekiyordum. Ama öğrendikten sonra daha sanatsal çalışacağım" diye konuştu. Kendisiyle aynı kursa başlayan arkadaşı Songül Sönmez (22) de A.Ö.F Halkla İlişkiler Bölümü'nde okuyor. Sönmez, fotoğraf kadrajından komposizyona kadar her yönüyle öğrenmek istediğini anlattı.
SÜRPRİZLER HİÇ BİTMİYOR Asıl branşı biyoloji olan kurs öğretmeni Kubilay Eralp Dinçer, ebru sanatında kullanılan malzemelerin bitkisel olması nedeniyle biyoloji ile çok yakın ilgisinin bulunduğunu söyledi. Kursta her yaş grubundan katılımcının olduğunu belirten Dinçer, "Kursa gelenler arasında en büyük grubu, yoğun tempoyla çalışanlar oluşturuyor. Ev hanımları meraktan ya da bir uğraş olsun diye geliyorlar. Ebru sanatı sürprizler sunan bir sanattır. Tam öğrenebilmek için en az 7-8 yıl gerekir" dedi. Kubilay Eralp Dinçer, fotoğrafa ilgi duyan, görsel kültürle ilişkisini fotoğraf çekerek ve fotoğraf konuşarak ilerletmek isteyenler için hazırlanan atölyede, fotoğrafçılık bilgilerinin öğretilmesi ve uygulamalarla bu bilgilerin geliştirilmesini hedeflediklerini belirtti.
