Fındığın faydalı özelliklerini tanıtmak için yayınlanmış o reklamı hatırlayacaksınız. Fındık yerseniz, aganigiyeyardımcıolur hesabı... Millet bunu duyunca fındığa yumulmuştu, etkili bir reklam olmuştu. Mesirmacunu da bunun için çok meşhurdur mesela, bizde aganigi söz konusu olduğunda akan sular durur.
***
Aslında fındıkta başka bir aganigi daha varmış, ben yeni öğrendim. Bildiğiniz gibi fındık üreticisi günlerdir teyakkuz durumunda, hükümetin ağzının içine bakıyor. Fındığa kaç para ödenecek diye... Üretici hakkını istiyor. Bütün hayatı, ekip biçtiği fındığa bağlı. Kilosuna 5 lira verirsen farklı yaşayacak, 10 lira verirsen farklı... Üstelik Türkiye'nin dünyanın bir numaralı fındık üreticisi olması bakımından da fındıküreticisi değerli bir üretici...
***
Şimdi gelelim aganiginin nerede olduğuna... Fındığın kilosu üreticiden 3 liraya çıkıyor. 2 kilo kabuklu fındıktan 1 kilo iç fındık çıktığına göre, çıkış fiyatını 6 lira olarak alalım. Aynı fındığı biz kaça yiyoruz biliyor musunuz? 16 liraya hem de en azından... Hele fındık küçük paketler halinde piyasaya arz edilmişse, kilo fiyatı daha da artıyor. Dörde, beşe katlanıyor.
***
Arada asıl parayı kazananlar kim? Aracılar... Diyeceksiniz ki, kardeşim serbest piyasa ekonomisi var. Ona serbest piyasa ekonomisi demezler, aganigiekonomisi derler.