Erkek kısırlığı tedavisinde son 10-15 yıl içerisinde yeni geliştirilen tekniklerle hızlı bir ilerleme sağlanmıştır. Mikroenjeksiyon tekniği daha önce tedavi imkanı olmayan birçok kısır erkeğe baba olma şansı vermiştir. Azoospermik erkeklerin çoğunda sorun sperm taşıyıcı kanallar açık olduğu halde testislerde olgun sperm üretimi olmayabilir (nonobstruktif azoospermi). Spermlerin dışarıya taşınmasını sağlayan kanallarda tıkanıklık olduğu zaman (obstruktif azoospermi), ürologlar tarafından MESA veya TESA gibi yöntemlerle sperm elde edilerek mikroenjeksiyon yapılır.

Azoospermik erkeklerden sperm elde etme teknikleri
PESA (perkutan epididimal sperm aspirasyonu) Epididim kanalından iğne ile girilerek sperm elde edilmesi, MESA (mikro epididimal sperm aspirasyonu), Epididim kanalından operasyon mikroskobu yardımıyla aspirasyon ile sperm elde edilmesi, TESA (testikular sperm aspirasyonu), Testis dokusundan iğne ile girilerek sperm elde edilmesi. TESE (testikular sperm ekstraksiyonu), Testis dokusundan açık operasyon ile sperm aranmasıdır. Mikro TESE Mikroskop eşliğinde testisten sperm elde edilmesi. Mikro TESE ameliyatı kimlere ve ne amaçla uygulanır? Bu ameliyat testiste sperm üretimiyle ilgili sorunlara bağlı olarak gelişen azoospermi vakalarında uygulanır. Azoospermik hastalarda testis içinde küçük odaklar halinde sperm üretimine rastlanması bu tekniğin varoluş sebebidir. Bu keşif bize hastalardan cerrahi yoluyla sperm elde etme olanağı sağladı ve birçok kişinin yardımcı üreme teknikleri kullanarak çocuk sahibi olabilmelerine neden oldu.

Mikro tese ameliyatı nasıl yapılır
Eskiden testislerden cerrahi yolla sperm elde edilmesi TESE denilen yöntemle testis açılıp belirli sayıda parça alınması şeklindeydi. Bu yöntemle testislerden fazla doku alınıp belirli oranda testislere zarar verilebilir. MikroTESE ameliyatı operatif mikroskop eşliğinde yapılır ve 20-25 defa büyütülüp testis içindeki kanalcıklar incelenir. Sperm üreten kanallar, içindeki yoğun sperm hücrelerinden dolayı, içi boş olan tubüllerden daha geniş çaplı olarak gözükür. Ürologlar bu durumda sperm üretimi olasılığı yüksek olan bölgelereden doku alır. Bu yöntem sayesinde sperm bulma şansı ve başarı oranı eski yöntemlerden çok daha yüksektir ve minimal doku alınımı sayesinde ameliyatın yan etkileri çok daha azdır. Ayrıca testisi çevreleyen damar dokusuna zarar vermeden kesi yapılır. Ameliyat steril şartlarda ameliyathane koşullarında gerçekleştirilir. Genellikle genel anestezi uygulanır ve yaklaşık 1-2 saat sürebilir. Operasyondan sonra 3-4 saat gözlem altında kaldıktan sonra hasta taburcu edilir. Evinde 2-3 gün istirahat etmesi önerilir ve 2 hafta süreyle ağır fiziksel aktiviteden kaçınılması tavsiye edilir.

* * *
İstanbul Tüp Bebek Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Suzan GENÇSOY