İdrar Yolu Enfeksiyonları
İdrar yolları; böbrekler, idrarı böbreklerden idrar torbasına taşıyan üreter, idrarın toplandığı idrar torbası (mesane) ve idrarın dışarı atıldığı üretradan oluşur. Bu sistemin herhangi bir bölümünde başta bakteriler olmak üzere, virüs, mantar ve diğer mikroorganizmaların bulunması durumu idrar yolu enfeksiyonu (İYE) olarak tanımlanır. İdrar yolu enfeksiyonları kendi içinde, daha çok görülen ancak daha az korkulan alt idrar yolu enfeksiyonu (sistit-mesane ve üretranın enfeksiyonu) ve az görülen ancak daha çok korkulan üst idrar yolu enfeksiyonları (pyelonefrit- böbrek ve üreterlerin iltihabı) olmak üzere 2 grupta incelenirler.
* İdrar yolu enfeksiyonlarının genel özellikleri:
Üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra 2. sıklıkla görülür. Oldukça sinsi seyredebilirler. Çocuklukta, her yaş grubunda farklı klinik bulgularla seyrederler. Tekrarlama eğilimi gösterirler, bu durumlarda altta yatan ürolojik bir problemin habercisidirler. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları böbreklerde kalıcı hasar yaparlar. Kalıcı hasara bağlı ileri yaşlarda hipertansiyon, ayrıca gebelerde erken doğum ve düşük gibi sorunlara yol açar. Özellikle ülkemizde kronik böbrek yetmezliğinin en önemli sebebidirler. İdrar yolu enfeksiyonları, çocukluk yaş grubunda genel olarak yeni doğan dönemi hariç her dönemde kız çocuklarında daha sık görülür. Bunun en önemli sebebi kızlarda üretranın daha kısa olmasıdır. Özellikle tuvalet temizliğinde yapılan hatalar kız çocuklarını bu konuda şanssız kılar. Erkek çocuklarda ise sünnet derisi bu konudaki en önemli sorundur. Yeni doğan döneminde her iki cinste eşit oranda hatta erkeklerde daha sık görülmesinin sebebi anatomik patolojilerin bu dönemde kendilerini daha sık belli etmelerindendir. Her yaş grubunda enfeksiyonun lokalizasyonuna göre farklı klinik bulgularla seyreden idrar yolu enfeksiyonlarının birçok bulgusu çoğu zaman hekimin ve ailenin gözünden kaçar. Yaş gruplarına göre idrar yolu enfeksiyonlarında klinik bulgular;
* Yenidoğan ve süt çocuğu:
Vücut ısısının düşmesi, ateş, büyüme geriliği, kusma, ishal, irritabilite, letarji, uzamış sarılık, kötü kokulu idrar, sepsis (kanda mikrop bulunması).
* Oyun çocuğu ve okul öncesi:
Karın ağrısı, kusma, ishal, konstipasyon, anormal işeme paterni, kötü kokulu idrar, ateş ve büyüme geriliği.
* Okul dönemi:
Dizüri (idrar yaparken ağrı), sık idrar, karın ağrısı, anormal işeme paterni, konstipasyon (kabızlık), kötü kokulu idrar, ateş, büyüme geriliği.
* İdrar yaparken ağrı, gün içinde idrara çıkma sayısının artması, karın bölgesinde hassasiyet, ateş, kötü kokulu idrar, sıkışma hissi ve büyüme geriliği.