Cumhuriyetimizin 85. yıldönümünü yaşıyoruz. Bir asra yaklaşan Cumhuriyetimiz için bugünün önemi büyük elbette ki. Biraz gerilere gidelim. Cumhuriyetimizin kurucusu ulu önder Mustafa Kemal Atatürk'ün Selanik'te 1904 yılında Vatan ve Hürriyet Cemiyeti'nin bir şubesini açarken üzerinde özenle durduğu iki kavramdan biri özgürlük, diğeri ulusal egemenliktir. O'na; göre özgürlük olmayan ülkede yıkılış vardır.
Her ilerleme ve gelişmenin anası özgürlüktür.
Ulusal egemenlik ise onun için en önemli güçtür... Şöyle ki; baskıcı yönetimlere karşı halkın direnme gücünü kullanarak bu yönetimlere son vermesi ve ulusu egemen kılması; Sofya'da Ataşemiliterliği sırasında görüştüğü Bulgar Doğu Bilimcisi Manolof'a ileride yapmayı tasarladığı şeyleri sayarken, gelecek günlere olan inancını anlatıyordu...

BÜYÜK ÖNDER
O'nun bütün bu düşüncelerinin daha gençlik yıllarından itibaren ülke sorunlarıyla neden ilgili ve çözüm arayışları içinde olduğunu, büyük bir ileri görüşlülükle kendi misyonunu hazırladığını göstermektedir.
Nitekim, Anadolu ve Rumeli halkını tek merkezden eşgüdümlü bir güce dönüştürüp başlatıp yürüttüğü özünde tam bağımsızlık bulunan ulusal boyuttaki savaş sırasında ana eksenini yukarıdaki yaklaşımlar oluşturmuştur. Amasya Bildirgesi'nde yer alan Temsilciler Kurulu, ulusun haklı davasını yürütmeyi onun adına üstlenip yürütürken ortaya atılan Hakimiyeti Milliye, İrade-i Milliye temel taşları çok önceden ustalıkla yerleştirilmiş bir planın uygulamasından başka bir şey değildir.
Hiç kuşkusuz, devlet ve toplum yapısı ile ilgili tasarımlarını gerçekleştirebilmesi için öncelikli olarak ülkenin işgalden kurtarılması gerekiyordu. Ve Sanayi Devrimi'ni tamamlamış emperyalist güçlerin çağın savaş teknolojisinin doruğunda ürünleriyle donatılmış modern ve düzenli ordularına karşı yokluk ve sıkıntılar içinde verilen onurlu varoluş savaşının sonrasında istenilen noktaya gelindi.

TAM BAĞIMSIZLIK
Özünde tam bağımsızlık olan mücadelenin dışa dönük boyutu tamamlanmış şimdi içe dönük aşamasına dikkatler toplanıyordu.
Gerçekte en zor olan bu aşamaydı. Çünkü, çağdaş ve evrensel değerler üzerinde şekillenen yeni bir devlet ve toplum yapısını gerçekleştirmek kadar bunu eğitim düzeyi olmayan topluma benimsetmek o denli güç ve tehlikeli idi ve kararlı çalışmaları gerektiriyordu. Ancak, bunun için öncelikli olarak geleneksel ve halk üzerinde yüzyılların içinden çıkıp gelen ve karşı gelinemez otorite olan yönetsel erkin tasfiye ve Cumhuriyetin ilanı gerçekleşmeliydi.
Ne var ki, savaş meydanlarında kazanılmış ancak, daha uluslar arası platforma henüz diplomatik başarıya dönüşmemiş ve yabancı işgalci güçlerin bulunduğu ortamda cumhuriyeti ilan etmenin ne denli bir çelişki oluşturacağı ortadaydı. Bu nedenle 5 Ekim 1923 tarihine kadar beklenilmiş, Lozan Antlaşması'nın yapılması ve bu tarihte son işgalci güçlerin İstanbul'u terk etmeleri sonrasında harekete geçilmiştir. 3 Ekim'de Ankara'nın devletin başkenti olarak ilan edilmesinin üzerinden on altı gün sonra 29 Ekim 1923'de Cumhuriyet ilan edilmiş.
Neredeyse bir asra ulaşacağız. Ülke sosyolojisinde bir küçk adım atılacak böylece Ve ağzımızda bir şiar şimdi önümüze ve daima ileriye bakarak; Yürüyelim arkadaşlar!.