Prostat iltihabı, meniyi idrar yoluna atan prostat kanalcıklarının tam idrar yoluna açıldığı bölgede başlar. Buradan yanlışlıkla prostat içine giren idrarda mikrop varsa, bakteriyel prostatit oluşur. Mikropsuz prostatitte ise idrarın asit etkisinin prostat içinde istenmeyen reaksiyonlara neden olur. Prostattan sonra yer alan idrar tutucu adelenin (sfinkter) rahat gevşememesi de oluşan basıncın idrarı prostatın içine tepmesine neden olur. Reaksiyona maruz kalan sinir uçlarının da oluşan ağrı ve gerginlikte rolü vardır.

HAYATİ TEHLİKESİ YOK
Prostatitte en önemlisi, hastanın hayati bir sağlık sorunuyla karşı karşıya olmadığına emin olmasıdır. Yakınmalar günlük hayatını aksatabilir ama örneğin hastalık kansere çevirmez. Prostatın iltihapları mikroplu veya mikropsuz olarak ikiye ayrılır ve aslında mikropsuz iltihaplara daha sık rastlanır. Mikroplu olanlarda uzun süreli antibiyotik tedavisi verilirken, mikropsuz prostatitin çözümü başka yollardan aranır. Bütün prostatitlerde şikayetler benzerdir. Mikroplar prostat içine yerleştikten sonra, ortadan kaldırmak artık giderek zorlaşır. "Kronik bakteriyel prostatit" denilen durum, genellikle mikropların dirençli olması ve bazen de yanlış teşhis veya eksik tedavi sonucu görülür. Bu hastalarda şikayetler ara sıra alevlenir ama çok şiddetli olmaz. Müzminleşen prostat iltihapları genellikle genç ve orta yaş grubunda görülür.

İLTİHAP HÜCRESİ
Mikropsuz (non-bakteriel) prostatitte, hastalarda laboratuar bulgusu olarak, prostat sıvısında lökosit (iltihap hücresi) saptanır ama mikrobik enfeksiyon saptanmaz. Yine de bir kısım hastada üreaplasma ve klamidya gibi cinsel ilişkiyle bulaşan etkenlerin neden olduğu düşünülmektedir. Son yıllardaki araştırmalarda bunu destekleyen bulgular vardır ama cinsel hayatın kısıtlanması da hastalığa bir çözüm getirmez. "Prostat Ağrısı" diye de adlandırılan bu duruma oldukça sık rastlanır. Özellikle genç ve orta yaş erkeklerde görülür ve yaşantıyı keyifsiz hale getirir. Nedeni tam olarak bilinemeyen fakat prostat içinde bir tür doku reaksiyonu olduğu tahmin edilmektedir. Ayrıca, bu ağrı ve rahatsız edici hislerin, apışarası ve kasık civarındaki adalelerin kramplarına bağlı olduğu yönünde bulgular vardır.