Anayasa Mahkemesi'nin, türbanla ilgili düzenlemeyi iptal gerekçesi ilginç sonuçlar doğurdu. Mahkeme bu kararıyla yetkisini aşarak, Meclis'in Anayasa değişikliği yetkilerini sınırladı.
***
Anayasal patron kim
Yüksek Mahkeme; üniversitede türbanı serbest kılan düzenlemeyi iptal gerekçesinde Meclis'in 'Anayasa değişikliği yapma yetkileri'ne sınırlar çizerek yeni bir dönem açtı.
Anayasa Mahkemesi'nin; üniversitelerde türbanı serbest hale getiren Anayasa değişikliğini iptal kararının gerekçeleri, önemli sonuçlar doğurdu. Yüksek Mahkeme, Anayasa'nın 10 ve 42. maddelerinde yapılan değişikliği 5 Haziran'da iptal ettiğinde, türban konusunun Meclis'ten "yasal düzenleme olarak geçemeyeceği" yorumu yapılmıştı. Resmi Gazete'de yayımlanan gerekçede ise bu yorumdan çok daha öte sonuçlar doğuracak, Meclis'in herhangi bir Anayasa değişikliği yaparken yetkilerinin sınırlarını belirleyen ifadeler yer aldı. İşte iptal gerekçeleri:
* ASLİ KURUCU HALKTIR: Katılımcı, müzakereci, uzlaşıyı esas alan demokratik ülkelerde asli kurucu iktidarın sahibi halktır. Yasamanın sistem dışı yetki kullanımı hukuksal açıdan geçerli olmaz.
* EN KÜÇÜK SAPMA OLMASIN: Anayasa değişikliğine ilişkin teklifler her şeyden önce Anayasa'nın Başlangıç bölümü ile 1. ve 2. maddelerinde yer alan ilkelerde en küçük bir sapmayı veya değişikliği öngöremez. Bu ilkeleri hedef alan değişiklik teklif edilemez ve yasama meclislerince kabul edilemez. Edilirse Anayasa'nın 9. maddesinde belirtilen biçim koşullarına aykırı olur.
* SAYISAL ÇOĞUNLUK YETMEZ: Hukuken geçersiz nitelikteki bir yasama tasarrufunun sırf sayısal çokluğun gücüyle etkin kılınmasının gerekçesi olamaz.
* HEDEF AÇIK: Temel hedef, kamu hizmetlerinden yararlanan veya yükseköğrenim hakkını kullananlar için dini amaçlı örtünme serbestisi tanınmasıdır.
* DİNSEL SİMGE, BASKI ARACI: Bireysel bir tercih ve özgürlük kullanımı olsa da bu dinsel simgenin dersliklerde, farklı yaşam tercihlerine, siyasal görüşlere veya inançlara sahip insanlar üzerinde bir baskı aracına dönüşmesi olasıdır.
* İSTİSMARLA ÇÖZÜLMEZ: Toplumsal sorunların dinin, din duygularının, kutsal sayılan şeylerin istismarı suretiyle kullanılmasına Anayasa izin vermez.
* SİYASETE ALET EDİLDİ: Yöntem bakımından dini siyasete alet eden düzenleme, laiklik ilkesine açıkça aykırıdır.